-
Virginia Bill of Rights
-
Constitution
We, the people
democratisch
more perfect union -
Assemblée nationale uitgeroepen
derde stand Staten-Generaal samengeroepen door economische, financiële en politieke crisis
stemming per stand, maar burgerij met veel meer -
Period: to
Assemblée nationale
Sieyès, Mirabeau, Robespierre niet echt radicaal
monarchie behouden als uitvoerende macht
assemblée législative = wetgevende macht, gekozen door cijnskiesrecht
tijdelijk verkozen rechters
jurysysteem
doodstraf behouden (guillotine, snel)
veralgemening gevangenisstraf
advocatuur afgeschaft
kroondomeinen, kerkgoederen en gemene gronden verkocht -
Period: to
Franse Revolutie
-
Eed op de kaatsbaan in Versailles
niet uit elkaar tot grondwet is afgekondigd -
Bestorming Bastille
Parijse stadsmilities
symbolische aanval
gevangenis met weinig politieke gevangenen Franse nationale feestdag -
afschaffing feodaliteit
L'assemblée nationale détruit entièrement le régime féodal
leenman wordt volle eigenaar -
Déclaration des droits de l'homme et du citoyen
fundamentele rechten en vrijheden
17 artikelen
gelijkheidsbeginsel, vrijheid van meningsuiting, waarborgen strafproces, legaliteitsbeginsel, scheiding der machten -
Bill of Rights // Ten Amendments
fundamentele vrijheden en rechten
tweede luik grondwet, aanvulling Constitution -
Decreet d'Allarde
vrijheid handel en arbeid
afschaffing gilden
geen voorrechten voor beroepsverenigingen -
Wet Le Chaperlier
verbiedt vakbonden en beroepsverenigingen
coalitieverbod -
Grondwet
inspiratie bij Bill of Rights van Virginia
Verlichtingsdenken
Anglo-Amerikaanse constitutionele traditie -
Period: to
Convention // Terreur van Parijs
Jacobijnen: Robespierre, Marat, Danton
door buitenlandse dreiging en vreemde rol koning republiek + executie Lodewijk XVI
tegen monarchie en Kerk
goederen gevluchte adel (émigrés) verkocht + sociaal herverdeeld
bestuurslijnen manu militari afgedwongen
veel onrust dictatoriale comités: Comité du salut public, Comité de sûreté génerale -
Period: to
Eerste Republiek
-
Jacobijnse kalender
1793 = jaar I
Gregoriaanse kalender te kerkelijk -
Grondwet jaar I
zeer revolutionair
recht op onderwijs en onderstand, algemeen stemrecht nooit toegepast -
Period: to
Directoire
5 directeurs als uitvoerende macht (1 per jaar vervangen), o.a. Sieyès
situatie blijft onstabiel
bicameralisme: Conseil des Cinq-cents en Conseil des Anciens (enkel leeftijd verschilt, getrapt cijnskiesrecht)
buitenlandse veroveringen
priestervervolgingen -
Grondwet jaar III
Verklaring van de plichten van de mens en de burger
gematigd -
annexatie Zuidelijke Nederlanden
Frans recht ook in Zuidelijke Nederlanden ingevoerd
9 départements –> huidige provincies -
Staatsgreep 18 brumaire VIII
brumaire = maand in Jacobijnse kalender
Napoleon grijpt macht
drie consuls, Napoleon eerste -
Period: to
Consulaat
Napoléon, Lebrun, de Cambacérès
benoemde rechters
sterke leidersfiguur Napoleon, militair en uitvoerende macht
later Napoleon consul voor het leven, aanvankelijk voor 10 jaar
rust
Kerk weer maatschappelijke rol
nieuwe wetboeken -
Grondwet jaar VIII
symbolisch einde Franse revolutie
macht aan consuls, vooral eerste -
Gerechtelijke instellingen
- vredegerechten
- rechtbanken van eerste aanleg (burgerlijke en correctionele)
- assissenhoven verfransing
-
Concordaat met paus
Pius VII
Kerk weer maatschappelijke rol
geldt nog in België -
Grondwet jaar X
Napoléon consul voor het leven -
Code civil
ook Code Napoléon genoemd
geldt nog in België (Oud BW)
private eigendom patriarchaal gezin belangrijkste
Portalis, de Maleville
pogingen van Cambacérès tijdens onrust -
Period: to
Eerste Keizerrijk
Napoléon Bonaparte keizer
bonapartisme: aanbidding militair sterke leider als ordehersteller natie (~ caesarisme) -
Code de procédure civile
-
Code de commerce
-
Code pénal
-
troonafstand Napoléon + verbanning naar Elba
-
Waterloo
Napoléon definitief verslagen -
Period: to
Eerste Restauratie
consitutionele monarchie
Lodewijk XVIII
bicameralisme
parlementair verantwoordelijke ministers -
Period: to
Tweede Restauratie (burgerkoning)
Louis-Philippe
beperkte macht
sterke laïcisering
Charte constitutionnelle heeft directe invloed op Belgische Grondwet
liberale julirevolutie: invloed op Belgische revolutie -
Period: to
Tweede Republiek
Charles-Louis Napoléon
algemeen kiesrecht -
Period: to
Tweede Keizerrijk
Napoléon III -
Period: to
Derde Republiek
Commune van Parijs (socialistisch
Gambetta, Thiers
protocollaire president, septinnat
grondwet in 1875
bicameralisme
1905 scheiding kerk en staat -
Period: to
État français
Vichyregering
Pétain
Loi constitutionnelle
meewerking met Nazi-Duitsland en fascisme
Mitterand, Papon (oorlog) -
Period: to
Gouvernement provisoire
na bevrijding
Loi constitutionnelle
Charles de Gaulle -
Period: to
Vierde Republiek
dekolonisatie (Indochinese en Algerijnse gebieden)
Europese integratie: Schuman, Monnet -
Period: to
Vijfde Republiek
sterke president (De Gaulle, Mitterand, Macron)
septennat –> quinquennat
cohabitation: parlement en president tegengestelde politieke kant
bicameralisme: Assemblée nationale, Sénat