-
Period: to
Leer vraag 1 uit samenvatting
- verplichte voorbeelden
-
Staten-Generaal bijeen geroepen
Staatskas raakt leeg door luxe leven van koning en weinig inkomsten uit belasting (alleen door 3de stand). Koning wil stand 1&2 ook laten betalen, maar dat willen zij niet. S-G bijeengeroepen en iedere stand kan in cahier des doléances (verplicht VB) haar wensen en klachten inleveren:
- 1&2 stemmen per stand, dan winnen zij
- 3 hoofdelijk stemmen, dan winnen zij Conclusie: stemmen per stand -
Nationale Vergadering uitgeroepen
- Waren het niet eens met de conclusie van S-G
- Ze presenteren het hele volk en niet alleen de drie traditionele standen.
- grondwet voor alle burgers > koning moest ondertekenen > reactie leger sturen naar Parijs (NV zit hier)
-
Period: to
Franse revolutie
Situatie:
Franse koningen verbieden verlichte publicaties waarin het ancien regime ter discussie wordt gesteld. Ze willen het laatste woord in eigen handen houden. Verandering in 1788: zie tijdlijn -
Bestorming Bastille = begin revolutie
Oorzaak: ontevreden volk
rijke burgers > 'meer invloed in bestuur'
arme burgers > 'beter bestaan'
boeren > 'gelijkwaardige grondverdeling en afschaffing
herendiensten + misoogsten zorgen voor
honger' Dus: bestormen Bastille (gevangenis) in Parijs. Hier liggen wapens waarmee ze het leger kunnen tegenhouden. = begin Revolutie -
revolutie 1: grondrechten
Verklaring van de rechten van de mens 1789:
loopt vooruit op grondwet. staat voor gelijkheid en vrijheid Instellen grondwet 1791
inspiratie is verlichte ideeën en Amerikaanse onafhankelijkheidsverklaring uit 1776.
- afschaffing privileges stand 1 & 2
- standenmaatschappij afgeschaft
- functies voor iedereen
- constitutionele monarchie = macht koning beperkt
- trias politica (wetgevende macht bij volksvertegenwoordiging)
- beperkt kiesrecht Gevolg: alle burgers voor de wet gelijk -
verplicht VB: wet le Chapelier
door Jacobijnen (vrijheid en gelijkheid)
wet verbiedt economische samenwerkingsverbanden (gilden), er moet vrijheid van ondernemen komen. Maakt einde aan voorrechten die lidmaatschap van gilde met zich meebrengt voor vakmensen.
Verbiedt dus: gilden en verenigingen van boeren en arbeiders (vakbonden en stakingen: jacobijnen zijn ervan overtuigd dat zij de wil van het volk vertegenwoordigen, dus waarom een opstand?) -
revolutie 2: terreur (deel 1)
-Koning probeert te vluchten, maar gevangen genomen
-FRA in oorlog met Oostenrijk: nationale gevoel versterkt +
ideeën verspreiden
-Franse republiek uitgeroepen, koning veroordeelt 'proces van
burger Louis Capet' Wie nu macht?
revolutionairen/NV raken verdeeld:
-gematigden = Girondijnen, tevreden met revolutie
-radicalen = Jacobijnen, revolutie nog niet ver genoeg, alles van
ancien regime weg. Nu stemrecht voor iedereen, verhoging lonen
en verlaging prijzen Radicalen grijpen macht -
revolutie 2: terreur (deel 2)
olv Robespierre worden alle gematigden gearresteerd en als vijanden van de revolutie gezien.
- invoering militaire dienstplicht, want meer soldaten voor oorlog
met Oostenrijk + vormt nationale eenheid
- Frans leger beter georganiseerd: eten, betalen en goede leiders
- Max. prijzen voor eerste levensbehoeften: betaalbaar voor
iedereen Kritiek op radicalen = onder guillotine = Terreur 1793-1794 Juli 1794 Robespierre afgezet en onthoofd -
Period: to
Het Directoire
Verandering: girondijnen grijpen macht
stellen 5 directeuren (jaarlijks 1 vervangen) aan als bestuur om chaos te stoppen = parlement NV Continuïteit: onrust blijft bestaan
- buitenlandse vijanden blijven oorlog voeren
- nieuwe bestuurders willen voor zichzelf besturen (dictatuur) en
anderen voor Frankrijk (monarchie herstellen)
- Franse adel proberen met geweld macht van regering af te
pakken
- Hongersnood -
Period: to
Napoleon Bonaparte
- einde directoire in 1799, pleegt militaire staatsgreep en wordt alleenheerser (autocratie, stelt 3 mensen aan waardoor het lijkt alsof de macht verdeeld is).
- rust en duidelijkheid
- in coalitieoorlogen verovert Napoleon grote delen van Europa
waardoor de ideeën van de Franse revolutie worden verspreid
-
Code Napoleon + keizer Napoleon
= nieuwe wetgeving: iedereen gelijk voor de wet + eerlijke en
openbare rechtspraak wil hiermee einde maken aan willekeur op gebied van rechtspraak, eigendomsrecht en burgerlijke stand. -
Period: to
Congres van Wenen (deel 2)
- nieuw Europees machtsevenwicht om FRA klein te houden
-FRA bezetting ongedaan
-vorsten terug naar eigen land
-FRA koninkrijk met Lodewijk 18de als koning
-NL wordt Benelux om FRA klem te zetten
-Duitse staten vormen DUI bond incl. Oostenrijk als militaire DUI
eenheid om FRA klem te zetten
-overwinnaars deel houden van veroverde koloniën of kregen meer
gebied -
Period: to
Congres van Wenen
Geleid door Mettermich om met alle oorlogvoerende landen te praten over toekomst Europa. Uitgangspunten:
1. Restauratie van politieke situatie voor Franse revolutie
herstellen
-verworvenheden van Verlichting waar mogelijk teruggedraaid
-oude Europese vorsthuizen nemen macht weer in
2. machtsevenwicht tussen Europese staten om onderlinge
spanningen te voorkomen en periode van vrede en rust te
beginnen Uitkomst/beginselen:
-legitimiteit vorst: waarom vorst macht? -
Period: to
Restauratie Europa
voor sommigen Franse revolutie vooruitgang: volk inspraak
voor anderen breuk met oude/bekende:
- kerk en adel verloren macht en land
- godsdienst verboden, zou onderdrukkend zijn
- nieuwe kalender (10 maanden, week 10 dagen)
- militaire dictatuur napoleon
- grote oorlogen " = napoleontische oorlogen Wie heeft macht?
Liberalen = parlement
Conservatieven = vorst Conservatisme = behoudend, veranderingen heel langzaam doorvoeren -
Napoleon verliest bij Waterloo
= einde tijd Napoleon -
Heilige Alliantie
verbond Europese vorsten, alleen grote landen
- op basis Droit Divin mochten zij zelf optreden tegen liberale en
nationalistische onrust door burgers, want die wilden meer
inspraak
- vrede handhaven door overleg en congressen op internationaal
gebied
- kern gevormd door Grote Alliantie: Oostenrijk, Pruisen, Rusland
en Engeland. Later ook FRA haalt doelen niet: na 1822 elk land voor zichzelf en geen overleg meer -
Congres van Ljubliana
(door Heilige Alliantie)
doel: neerslaan nationalistische opstanden in Italië -
Congres van Verona (deel 1)
(door Heilige Alliantie) In Spanje:
- liberale opstand zorgt ervoor dat vorst liberale grondwet moet
accepteren
- andere vorsten grijpen in met dit congres. Metternich protesteert
tegen liberalen en stelt restauratie voor. FRA grijpt militair in
- Ferdinand VII macht weer terug dankzij FRA steun
- vervolging liberalen In Griekenland:
- 1821 opstand tegen Turkse overheersing
- veroveren strategische delen
- Metternich weerhoudt Rusland van ingrijpen -
Congres van Verona (deel 2)
-1830 Grieken vechten door met steun ENG (reden: Chr. land),
Rusland (reden: vanaf zwarte zee middelandse zee oversteken)
en FRA (reden: Chr. land)
-Grieken onafhankelijk -
Na restauratie: nieuwe politieke stromingen
veranderde politieke cultuur zorgt ervoor dat publieke opinie grotere rol speelt. Hierdoor politieke stromingen gebaseerd op verlichte idealen. (leer)
- liberalisme
- nationalisme
- socialisme
- confessionalisme -
Belgische opstand
(onderdeel koninkrijk NL) Indirecte oorzaken:
-aanhang liberalisme
-economische crisis in industrie Beleid koning Willem 1 (1814-1840)
-belangrijkste bestuur in handen van NL
-Belgen meebetalen aan staatsschuld NL
-Belgen katholiek, NL vooral protestant
-deel België en bovenlaag sprak Frans, NL wordt officiële taal = onvrede Belgen Directe oorzaak/aanleiding:
Liberale julirevolutie in FRA 1830 als VB (zie tijdlijn) -
Liberale julirevolutie Frankrijk
- reactie Willem 1 = soldaten sturen
- 1831 Belgisch gekozen parlement neemt grondwet aan en kiest koning
- aug 1831 10-daagse veldtocht: NL valt België binnen en winnen, maar moeten stoppen door FRA steun aan Belgen
- 1839 definitieve scheiding van NL en België
-
Liberale revoluties Europa
doel: politieke positie burgerij versterken en van koning verzwakken na 1848: liberale burgers aan de macht Gevolg:
- liberale grondwetten obv trias politica
- opkomst emancipatiebewegingen
- voortschrijdende democratisering vooral ondernemende burgerij profiteert van economische vrijheid, industrialisatie en sterke groei handel ontstaat klasse kapitaalkrachtige burgers 'de bourgeoisie' met veel bezittingen