-
Period: to
Expressionisme
Expressionisme legt de nadruk op de persoonlijke, emotionele ervaring. Kenmerken zijn vervormde vormen, intense kleuren, expressieve borstelstreken, symboliek en afstand van realisme. Kunstenaars deformeerden vaak ruimte en tijd voor emotioneel effect. Thema's omvatten spiritualiteit en existentiële vragen. Het expressionisme overstijgt schilderkunst en omvatte literatuur, architectuur en theater. Het diende vaak als kritiek op de maatschappij, vooral na de Eerste Wereldoorlog. (Bron 1) -
Period: to
Kubisme
Kubisme kenmerkt zich door geometrische vormen, vervorming, en het weergeven van objecten vanuit meerdere perspectieven. Kunstenaars gebruiken vaak collage en beperkte kleuren. Analytisch kubisme reduceert objecten tot essentiële vormen, terwijl synthetisch kubisme meer kleur en diverse materialen introduceert. (Bron 2) -
Period: to
Futurisme
Futurisme omarmde technologie, snelheid en de dynamiek van de moderne samenleving. Futuristen vereerden machines en industrialisatie, uitten beweging en snelheid in kunstwerken, en verheerlijkten oorlog als een middel voor maatschappelijke vernieuwing. Futuristische kunst kenmerkte zich door dynamische composities en het gelijktijdig weergeven van meerdere beelden, waarmee het invloed uitoefende op diverse artistieke disciplines. (Bron 3) -
Klarinet en fles rum op een schoorsteenmantel (Kubisme)
In 1911 maakte Georges Braque zijn stuk genaamd "Klarinet en fles rum op een schoorsteenmantel", wat dient als illustratie van het kubisme. Geometrische figuren, ontleding van voorwerpen en het tonen van meerdere perspectieven op een plat vlak zijn allemaal te zien in dit schilderij dat typisch kubistisch is. In tegenstelling tot het klassieke lineaire perspectief, krijgen objecten een abstracte uitstraling door middel van verschillende vormen en lijnen. (Bron 4) -
De volharding der herinnering (Surrealisme)
Het kunstwerk "De volharding der herinnering" van Salvador Dalí is bekend als een meesterwerk van het surrealisme. Ook al komt het niet uit de bekende periode van het surrealisme. Een opvallend aspect van het schilderij is de atmosfeer met gesmolten klokken. Om de grens tussen droomwereld en werkelijkheid kleiner te maken, maakt Dali gebruik van zowel realistisch als niet-realistische elementen. (Bron 5) -
Lawaaikunst (Futurisme)
De lawaaikunst van Luigi Russolo is geworteld in de futuristische fascinatie voor technologische vooruitgang en industrialisatie. Zijn manifest benadrukte de integratie van stedelijke geluiden in de kunst, waarmee hij brak met traditionele vormen. Russolo experimenteerde met lawaaimuziek, creëerde geluidsgeneratoren en symboliseerde zo de futuristische drang naar vernieuwing door de moderne en lawaaiige wereld in artistieke expressie te betrekken. (Bron 6) -
Zang Tumb Tumb (Futurisme)
Een voorbeeld van een theaterstuk dat bij de kunststroming futurisme past, is "Zang Tumb Tumb" geschreven door Filippo Tommaso Marinetti, het is eigenlijk een gedicht, maar het is opgevoerd als een theatrale lezing en wordt beschouwd als een belangrijk werk dat de Italiaanse futuristische beweging weergeeft, die de snelheid, intensiteit en het geweld van de geïndustrialiseerde wereld wilde bekritiseren en groot maken. (Bron 8) -
Fruit, viool en fles (Kubisme)
Pablo Picasso's schilderij "Fruit, viool en fles" gemaakt in 1914 maakt deel uit van de kubistische traditie. De abstracte objecten in hoekige vormen zijn een kenmerk van het kubisme, een kunststijl uit de vroege 20e eeuw. Ook brak Picasso traditionele weergavemethoden en gebruikte beperkte kleurenpaletten. Dat is ook een belangrijk onderdeel van het kubisme. (Bron 7) -
Period: to
Eerste Wereldoorlog
De eerste wereldoorlog ook wel de loopgraven oorlog, kenmerkte zich door het verlies van vele manschappen in een hele korte tijd. Ook kunstenaars maakten deel uit van deze oorlog, in de loopgraven of achter de vuurlinies. Als ze het al overleefden, kwamen ze met traumatische ervaringen terug. Deze oorlog leende zich niet om glorieuze oorlogsschilderijen te maken. Er ontstonden enkele nieuwe kunstbewegingen, door de oorlogsdruk, zoals propaganda dmv van affiches en poëzie nam een vlucht. (Bron 9) -
Period: to
Constructivisme
Constructivisme ontstaat in Rusland uit de Italiaanse stroming Futurisme. Belangrijke kenmerken waar de schilder- en beeldhouwkunst zich aan houden zijn geometrische en grafische vormen in de compositie of constructie, zich strikt houdend aan de technische vorm en hun verhouding tot elkaar en tot de omringende ruimte. Deze stroming zette zich volledig af tegen subjectieve expressie. Voor inspiratie werd vooral naar machines, architectuur en toegepaste technische constructies gekeken. (Bron 10) -
Cabaret Voltaire (Dadaïsme)
Het theaterstuk van Hugo Ball in Cabaret Voltaire behoort tot het Dadaïsme vanwege zijn anti-traditionele karakter. Dadaïsme, ontstaan als reactie op de Eerste Wereldoorlog, verwierp conventionele kunstnormen. Ball gebruikte een rare taal en klankenpoëzie, benadrukte absurditeit en experimenteerde met podiumkunst. Het doel was om de zinloosheid van de oorlog en de absurditeit van het menselijk bestaan te onderstrepen. (Bron 11) -
Period: to
Dadaïsme
Kenmerken van het waren anti-kunst, nihilisme, readymade en collage. Kunstenaars zoals Marcel Duchamp gebruikten alledaagse objecten in kunstwerken. De beweging ontstond als verzet tegen de oorlog en had invloed op latere kunststromingen, waaronder surrealisme. (Bron 12) -
Fountain (Dadaïsme)
Het kunstwerk "Fountain", gemaakt door Marcel Duchamp, valt onder het genre van Dadaïsme. Een voorbeeld hiervan is dat Duchamp zijn handtekening op een urinoir zette om dit vervolgens te exposeren als kunstwerk. Alledaagse voorwerpen werden kunst genoemd dankzij het concept van "ready-made". Doordat Duchamp nadruk legde op ideeën in plaats van traditionele ambachtelijke vaardigheden, ontstond er een verschuiving binnen de kunstwereld. (Bron 13) -
Parade door Ballets Russes (Kubisme)
In 1917, dringt het kubisme van Picasso en Braque door tot het theater. Onder leiding van Jean Cocteau, die ook alledaagse geluid effecten toevoegde, schreef Erik Satie de muziek, ontwierp Picasso de kostuums en het decor, Léonide Massine (ook danser) maakte de choreography en dirigeerde Sergei Diaghilev het gezelschap Ballets Russes in deze ongewone dromerig kubistisch ballet voorstelling. Dit was modern in een tijd dat het publiek gewend was om klassiek of exotisch ballet te zien. (Bron 14) -
Period: to
De Stijl
De kunststroming "De Stijl" ontstond in 1917 en kenmerkte zich door geometrische abstractie en primair kleurgebruik (rood, blauw, geel, zwart, wit, en grijs) Kunstenaars binnen De Stijl, zoals Mondriaan en Van Doesburg, gebruikten rechthoeken, vierkanten en rechte lijnen met een hoek van 90 graden om een gevoel van orde en stabiliteit te creëren. Deze principes beïnvloedden niet alleen schilderkunst maar ook architectuur en design. (Bron 15) -
Period: to
Russische revolutie
Aan het begin van de Russische revolutie mochten bekende avant-garde kunstenaars, ook wel futuristen genoemd, zoals Kandinsky, Popova en Rodtsjenko het cultuurbeleid hervormen en de openbare ruimten herinrichten. Al snel hadden de bolsjewistische machthebbers geen vertrouwen in ze en werden de een na de andere aan de kant gezet. De Utopische Russische samenleving waar Europese kunstenaars verlangend naar keken werd te niet gedaan. Rusland was te conservatief voor deze moderne stroming. (Bron 16) -
Symphonia Germanica (Dadaïsme)
Erwin Schulhoff de componist van Symphonia Germanica was al van jongs af aan muzikaal erg begaafd. Hij ging al op zijn 10e naar het Praags conservatorium.
Hij scheef Symphonia Germanica in 1919 als een actie voor stemmen en onbetekenend begeleiding. (Bron 17) -
Das Cabinet des Dr.Caligari (Expressionisme)
Robert Wiene's "Das Cabinet des Dr. Caligari" (1920) is een voorbeeld van een expressionistische film. De film creëert een angstaanjagende en vervreemde Een onbetrouwbare verteller samen met de subjectieve realiteit en emotionele expressie van personages spelen een grote rol in het tot stand brengen van de expressionistische stijl. Hierdoor wordt het een essentieel exemplaar binnen deze kunstvorm in de historie van cinema. (Bron 18) -
Period: to
Surrealisme
Surrealisme, een 20e-eeuwse kunststroming, kenmerkt zich door onbewuste en droomachtige beelden, geïnspireerd door psychoanalyse. Surrealisme kritiseerde de maatschappij en creëerde fantastische realiteiten. Het speelde met de grens tussen mogelijkheid en onmogelijkheid. (Bron 19) -
Compositie met groot rood vlak, geel, zwart, grijs en blauw (De Stijl)
"Compositie met groot rood vlak, geel, zwart, grijs en blauw" hoort bij De Stijl door zijn geometrische vormen en beperkte kleurenpalet (primaire kleuren en niet-kleuren). Het schilderij toont de principes van neoplasticisme, waarbij kunst wordt vereenvoudigd tot pure vormen zonder verwijzing naar de natuur. Neoplasticisme is een kunsttheorie, die rond 1917 ontstond rondom het tijdschrift De Stijl. Deze kenmerken maken het werk representatief voor De Stijl. (Bron 20) -
Dance of Machines (Constructivisme)
Nikolai Foregger is een Russische artiest, ontwerper, choreograaf en theater directeur. In 1920 concentreert hij zich op het werken met het lichaam van de artiest waarbij hij gebruik maakt van technische bewegingen uit het circus, het straatbeeld en de fabriek. Hij probeert zich zo af te zetten tegen de traditionele theater. Hij staat bekend om zijn excentrieke en mechanische dansen, voor welk een specifieke lichamelijke training noodzakelijk was. (Bron 21) -
Rietveld Schröderhuis (De Stijl)
Het Rietveld Schröderhuis, ontworpen door Gerrit Rietveld, is een goed voorbeeld van de Nederlandse kunstbeweging De Stijl. Het huis uit 1924 heeft veel van De Stijl-principes door zijn geometrische vormen, gebruik van primaire kleuren, asymmetrie en een open plattegrond. Het huis staat ook op de UNESCO-werelderfgoedlijst vanwege zijn historische en artistieke waarde. (Bron 22) -
Metropolis (Futurisme)
Metropolis is een Duitse sciencefictionfilm van Fritz Lang uit 1927. De film Metropolis past bij de kunststroming Futurisme omdat het een utopische toekomst weergeeft met grote machines. maar ook omdat de dynamiek van de compositie er veel contrast heeft met erg dramatische belichting en veel hoeken en vormen. het beschrijf zowel sociale als politieke problemen. Dus de films dynamiek en focus komen over een met de idealen van het futurisme. (Bron 23) -
Victor, of de kinderen aan de macht (Surrealisme)
Roger Vitrac schreef dit toneelstuk in 1928 als een aanval op het Franse burgerlijke gezinsleven, het leger en het bourgeois theater. Het begint als een luchtig blijspel maar verandert al snel in een tragedie waarin alle huichelarij van van het Franse gezinsleven tot aan de hele maatschappij naar boven komt. Het toneelstuk is doordrongen van klassiek citaten afgewisseld met ordinaire liedjes en grapjes waarin de logica ver te zoeken is. (Bron 24) -
Un Chien Andalou (Surrealisme)
Un Chien Andalou is een korte surrealistische film uit 1929, geregisseerd door Luis Buñuel en geschreven in samenwerking met Salvador Dalí. De film past goed bij het surrealisme omdat het een verwarrend en niet logisch verhaal structuur heeft. ook heeft het veel schokkende en onverwachte elementen wat typisch iets is voor een surrealistische film. (Bron 25) -
Period: to
De Grote Depressie
Deze economische crisis in 1930 trof veel kunstenaars die in de VS woonde, kunst werd niet meer verkocht. In 1932 begon president Roosevelt aan een groot hervormingsprogramma ooit van Amerika: the New Deal. Onder andere bekende expressionistische kunstenaars zoals Willem de Kooning en Jackson Pollock gingen werken in de grafische industrie via de Federal Art Project (FAP). Er werden veel affiches en muurschildering gemaakt om de bevolking te bereiken voor de volksgezondheid campagne. (Bron 26) -
Graphic arts tijdens de Grote Depressie
Veel kunstenaars werkten in de Federal Art Project om geld te verdienen tijdens de Grote Depressie. -
Period: to
Spaanse Burgeroorlog
Toen de Tweede Spaanse Republiek in 1931 werd uitgeroepen kwamen kunstenaars, na een vrije periode in Parijs, terug naar Spanje. Door politieke instabiliteit brak de Spaanse Burgeroorlog uit. Voor kunstenaars, waaronder dichter Frederico Garcia Lorca, en schilder Salvador Dali, van de Generación del 27, had dit impact op hun leven, bevatting en kunst. Lorca werd geëxecuteerd door zijn homoseksualiteit. Dali vertrok naar de VS om aan zijn klassieke periode te werken. (Bron 27) -
Guernica (Expressionisme)
"Guernica" in 1937 is gemaakt door de bekende schilder Pablo Picasso en werd aangezien als een Expressionistische meesterwerk. Vanwege de vele emoties, abstracte vormen en donkere sombere kleuren is dit kunstwerk erkend als een expressief werk. Het schilderij is ontstaan als een antwoord op diegenen die verantwoordelijk waren voor in Guernica tijdens Spanje's burgeroorlogen en ademt wanhoop en verdriet uit zoals het huilende paard. (Bron 28) -
Period: to
Tweede Wereldoorlog
De Tweede Wereldoorlog heeft veel impact op de kunstwereld. Kunstenaars verliezen hun vrijheid. De Nazi’s installeren de Kultuurkamer, zoals in Duitsland, waarbij kunstenaars (zo genaamd) zich moesten aansluiten. Zo had de regering grip op wat de kunstenaars deden. Als een kunstenaar zich niet had ingeschreven kon hij zijn vak niet uitoefenen. Joden mochten zich niet inschrijven. Zowel de nazi’s (Entartete) als bombardementen en diefstal zorgden er voor dat veel kunst verloren ging. (Bron 29) -
Elegies to the Spanish Republic (Expressionisme)
Robert Motherwell een bekende Amerikaanse abstract expressionist schildert in 1948 de serie ‘Elegies to the Spanisch Republic’. Tijdens de Spaanse Burgeroorlog, als voorloper van de Tweede Wereld Oorlog, werden voor het eerst, door Hitler, luchtbombardementen op burgerdoelen uitgevoerd als steun voor de rebellen onder aanvoering van Franco, met als gevolg een half miljoen slachtoffers. Dit inspireert Mohterwell tot het schilderen van een serie witte doeken met zwarte organische vormen. (Bron 30) -
Piano Concerto (Expressionisme)
In 1942 schreef de Oosterijkse componist Arnold Schönberg deze "Piano Concerto" een expressionistisch muziekstuk. Het werd omschreven door een een franse pianist Aimard als een stuk typerend voor Schönberg's Expressionistische periode. Het stuk bevat sombere en tragische delen met een angstige karakter. Arnold Schönberg (1874-1951) staat bekend als een expressionistische componist. Het portret is geschilderd door Egon Schiele (1890-1918) een vroege expressionistische kunstenaar. (Bron 31)