histoaiiaia

Alfonso XIII.a

Oct 15, 1200

Alfontso XIII.a Espainiako erregea izan zen. Hamasei urte zituela eskuratu zuen boterea.1898an Espainiak Kuba, Puerto Rico eta Filipinak galdu zituen, Espainiaren Inperioa bukatua zen. Bi urte geroago, aldiz, Mendebaldeko Afrikako zati bat hartu zuen Espainiak Muni izenekoa.

Alfontso XIII.a (2.partea)

Oct 15, 1200

Miguel Primo de Riveira Estatu kolpea jo zuen eta diktadura ezarri zuen. 1927an Marokoko gerra bukatu zen. Hiru urte geroago, Primo de Riveirak erretiratu zen eta Alfontso XIII.a bakarrik egon zen nagusi ziren errepublikaren aldeko indarren aurrean. Azaroaren 26an, lege baten bidez, Parlamentuak goi saldukeriaren errudun jo zuen errege, eta erregetzako eskubideak kendu zizkien hari eta haren ondorengo guztiei:

AlfonsoXIII(3.rren partea)

Nov 4, 1200

A todos los que la presente vieren y entendieren, sabed: Que las Cortes Constituyentes, en funciones de Soberanía Nacional, han aprobado el acta acusatoria contra don Alfonso de Borbón.
Lege hura, ordea, Francisco Franco generalisimoak indargabetu zuen
Alfonso XIII.a hamar urte bizi zen,hil arte 1941ean, Erroman,bere azken hamar urteak bizi zituen lekuan.1980an bere gorputza Al Panteón de los Reyes,El Escorial monasteriora eraman zuten

ERREGE-ERREGINA KATOLIKOAK

Sep 24, 1469

Errege-erregina katolikoak Elisabet, Gaztelako erresumaren erregina, eta Fernando, Aragoiko erresumaren erregea, ziren.
Elisabet eta Fernando eskondu egin ziren, eta, eskonduta, Granadako erresuma konkistatu zuten, eta errege-erregina katolikoak bihurtu ziren.
Errege-erregina katolikoak izanda Nafarroko erresuma eta Kanariar irlak konkistatu zituzten .
Errege-erregina katolikoak erreformak egin zituzten:
·Kontzeiluak antolatu zituzen, errege erreginak bere sereginetan laguntzeko.

ERREGE-ERREGINA KATOLIKOAK

Sep 24, 1492

·Erresuma bakoitzean errege erreginak odezkatu zituzten, eta erregeordeak eta korrejidoreak ipini zituzten.
·Justuzia sendotu zuten, entzutegi izeneko auzitegien beidez.
· Ogasuna erreformatu zuten, diru sarrera eta botere gehiago lortzeko.
Nazioartean, Errege-erregina Katolikoak Austriarekin, Inglaterrarekin eta Portugalekin itunak adostu zituzten eta beren seme-alabak erresuma horietako oinordeekin eskondu zituzten. Helburua Frantzia ahultzea zen.

XVI.mendea:Karlos I.aren erregealdia

Mar 24, 1500

Gaztela, Aragoi eta beste lurraldeen errege izan zen Karlos I.a izenez. Nahiz eta garai hartan Espainiako erresuma ez zen existitzen, Espainiako errege bezala ezagutzen da ere. Germaniako Erromatar Inperio Santuko enperadore ere izan zen, eta Karlos V.a izena hartu zuen.Europako erregerik garrantzitzuena bihutu zen eta Alemaniako emperadore izendatu zuten.
Karlosek 10 guda egin zituen frantziaren kontra eta Alemaniako printzeei ere aurka in zien.Printzeek Lutherren jarraitzaile izatea erabakI.

XVI.mendea:Karlos I.aren erregealdia 2.partea

Sep 24, 1501

Karlos I.ak bere semeari Filiperi utzi zizikion ia ondasuz guztiak.Eta bere anaiari Fernandori Austriako lurraldea eta enperadore titulua eman zizkion.
Yusteko monasteriora erretiratu zen,eta hantze hil zen, handik bi urtetara.

XVI.mendea: FelipeII.aren erregealdia.

Sep 24, 1556

FelipeII.a 1556 eta1598 artean izan zen Espainiako errege eta aitak utzitako lurralde gehienetan eta espainiarrek Amerikan zituzten lurretan agindu zuen.
Maria I.a Ingalaterrako eta Irlandako erregina izan zen;eta honekin eskondu zen Felipe II.a.Enperadore tituloa ez zuen lortu baina bai lortu zuen 1580.urtean Portugalgo erregea izatea eta hori esker Amerikan portugalkoak Brasil konkistatu zuten eta FelipeII.a Brasilekin geratu zen.

felipeII.

Oct 1, 1557

Felipe ere, Filipina uharteak konkistatu zituen eta aren omenez jarri zioten izena uharteari.
Beraz, lau kontinentetan agindu zuen.

LEPANTOKO GUDA.

Oct 1, 1571

1571ko urriaren 7an hasi zen Lepantoko guda.
Guda honetan Turkiako otomandarrak,Kristauen aurka borrokatu zuten Lepantoko golkoan.
Gudu honetan Miguel de Cervantesek, "Don quijote de la mancha"liburuaren idazlea parte artu zuen.
Honek, ezkerreko besoaren mugikortasuna galdu zuen.
Hortik aurrera "Lepantoko besomotza" izena hartu zuen.

Ondorengotza Gerra hasiera

Sep 24, 1700

Ondorengotza gerra (1700-1713): Espainiako Carlos II ondorengorik gabe hil ondorengotza eskuratzeko gerra piztu zen, eta bi hautagai zeuden:
* Karlos Austriakoa, Austriako enperadorearen semea.
* Filipe Borboikoa, Frantziako erregearen biloba. http://youtu.be/_KN3rV35dCA

BORBOIAK

Sep 25, 1700

Borboaik: Felipe V. familia horretako lehen erregea zen, 1.700 eta 1.746. gobernu zentralizta ezarri zuen,hau da, Aragoiko koroako bereizko legeak indargabetu eta lurralde guztietan Gaztelako legeak ezarri zituen. (Versaillesen 1683. urtean jaio zen abenduaren 19 eta Madril 1746. urtean hil zen uztailaren 9).
XVIII. mendean Filipe V.az gain, Fernando VI.a (1746-1759), Karlos III.a (1.759-1.788) eta Karlos IV.a (1.788-1.808)ere espainiako errege izan ziren.

Ondorengotza Gerra amaiera

Oct 1, 1713

Espainian, borrokak 1715ean bukatu ziren eta azkenean, Filipe V. irabazi zuen. Filipe V. aren erregeldiarkin Espainiak Europan zituen lurraldeak galdu zituen, eta Menorca uhartea eta Gibraltargo haitza Inglaterrari utzi zizkion (aurrerago, Menorca baino ez zuen berreskuratu)

FRANTZIAKO IRAULTZA

Oct 15, 1789

Ilustrazioak guztiok legez berdina garela defendatu zuen 1789an , Frantziako herritarrak borrkatu ziren nobleziaren naiz kleroaren pribilegioa indargabetzea hartu zuten . Gizakiaren eta Herritarren Eskubideen Adierazpena erregearen boterea mugatzea zuen kontituzioa idatzi zuten. Handik gutxira, bigarren konstituzioa monarkia abolitu eta errpublika aldarrikatu zuen. Ezegonkortazun handiko urte batzuen. Napoleon Bonaparte eskuratu zuen boterea.
Ideia iraultzaileak Europa osoan zabaldu ziren.

INDEPENDENTZIA GERRA

May 2, 1808

Iraultzako garai nahasiaren ondoren, Napoleon Bonaparte generalak boterea eskuratu zuen Frantzian. Bere burua emperadore izendatu zuen, hainbat Herrialde inbaditu zuen Espaniako Karlos IV. seme Fernando VII.k Napoleonek bere anaia Josef izendatu zuen Espainako errege.
1808ko maiatzaren 2 an, Madrilen, herritarrak Frantzesen inbasioaren aurka borrokatu zuten. Iraultza hura espaina osora heldu zen , Independentzia Gerra piztu zen. 1814 an amaitu zen, Frantziako gudarozteak porrot egin zuenean .

ESPAINAKO LEHEN KONSTITUZIOA (1)

Oct 2, 1812

Fernando VII.nak erregeak Espainatik ihes egin zuenez, errialde osoan gobernua antolatzeko Batzordeak eratu zituen.

ESPAINAKO LEHEN KONSTITUZIOA (2)

Oct 15, 1812

1812 konstituzioak monarkiari euzten basion ere erregearen botereen izaera absolutoa bukatuta ukatu haien muga ezartzen zien Frantzian zuten antzera, hiru botereen banaketa izarri zuten (legegilea exekutiboa eta judizala) eta oinarrizko zenbait eskubide eta askatasun onartu zituzten.

Fernando VII.aren garaia

Jan 1, 1814

Independentzia Gerra amaitu zenean, 1814an, Fernando VII.a Espainiara itzuli zen. Bere lehen erabakia Cadizko Konstituzio indargabetzea eta absolutismoa berrezartzea izan ziren. Absolutisten eta liberalen arteko gatazka etengabeak sortu ziren.
http://youtu.be/MGL3ukFsU18

Elisabet II.aren garaia

Aug 18, 1833

Erregea hil zenean, bi bando horien arteko gerra piztu zen.Absolutistek Carlos, Fernandoren anaia erregea izatea nahi zuten, horregatik Carlistak deitzen dira. Liberalek, aldiz, Elisabet II, a izatea nahi zuten. Azkenean, liberalek irabazi zuten, eta Elisabet II izan zen gobernatu zuena 1868ra ino

Amadeo I.aren garaia eta Lehen errepublika

Oct 15, 1871

Elisabet II.ak alde egin eta gero, Italiar printse bat isendatu zuten errege, Amadeo l.a. ez zuen laguntza handirik eta bi uteko erregealdiaren ondoren kargua utzi zuen.
1833an, lehen errepublika aldarrikatu zuten erregerik gabeko gobernua. Baina hamaika hilabetean lau presidente izendatu zituzten, azkenean, Alfontso XII.a Elisabet II.aren semea eta errege izendatu zuten 1876an.

Gatazka handiak

Oct 15, 1914

Lehen Mundu Gerran Alemaniar, Austriar eta Turkiar inperioak, Frantziaren, Britainia Handiaren eta Errusiaren aurka aritu ziren. Frantzia, Britaina Handia eta Errusia gerra irabazi zuten Estatu Batuen batuen babesa lortu zutelako. Bigarren mundu gerran Alemania, Italia eta Japonia, Frantziaren, Britainia Handiaren, Sobietar Batasunaren eta Estatu Batuen aurka aritu ziren; eta haiek galdu zuten. Gerra amaieran Estatu Batuek bi bomba atomiko bota zuten Japonian.

Bigarren Errepublika

Oct 15, 1931

Bigarren Errepublikan, 1931ko apririlaren 12an, Alfontso XIII.a kanporatu zuten eta Niceto Alcalá Zamorak hartu zuen boterea.
Gobernu berri bat zegoen eta erreformak egin zituzten:
-Lurrik gabeko jornarien artean banatu zituen.
-Armadaren erreformak egin zituzten...
Ez zuten goberu argirik lortu eta kualiziogobernuak eratu zituzten.
Franko estatu kolpea jo zuen eta Gerra Zibilaren hasiera eman zionneta bere diktadura hasi zen.

Gerra Zibila eta diktadura

Oct 27, 1936

Francisco Franco jenerala diktadura hasi zuen.

Transitzioa eta Konstituzioa

Nov 27, 1975

1975eko azaroan franco hil zen eta Joan Karlos I. ren erregealdia piztu zen.

1978 konstituziotik gaur arte

Sep 14, 1978

1978 tik aurrera demokrazia egon da.

Filipe VI

Sep 23, 2014

Joan Carlos adbikatu zuen eta orain Filipe VI. nari eman dio postua