-
0-6 HILABETE URRUNA AROA
HIZKUNTZA: lehen hizkuntzaren erritmoa eta prosodia identifikatu.
FONOLOGIA: lehen ahots ekoizpenak. -
Period: to
Denbora lerroa
-
6 HILABETE INGURU: ZIZAKADURA AROA
HIZKUNTZA:8 hilabetetik aurrera, aurkakotasuna erakutsi.
Ahots organoak trebatzen hasi .Unibertsala da.
FONOLOGIA: haurra gai da bere hizkuntza ez diren hotsak gauzatzeko.
LEXIKOA: esanahiak ulertzeko gai da. -
BABY TALK ADIBIDEA 6-12 HILABETE
•Hizkuntzari dagokionez, nahiz eta helduentzat haurrak dioena zentzurik ez izan, haurrak zerbait azaltzen dagoela dirudi, honek bere hizkuntzako bidea askoz lehenago egin duelako.
•Fonologikoki, haurrak hots asko egiteko gai da, elkarrizketa bat mantentzen du bakoitzaren txanda errespetatuz.
•Zizakadura aroan kokatzen dela uste dugu gurasoekin duen elkarrizketa ulertzen duela dirudielako.
•Prosodia ( kanta) hitz gabeko hizkuntza -
URTEBETE
FONOLOGIA: haurrak inoiz entzun gabeko hotsak baztertzen ditu eta ahoskatzeko gai dena ekoizten du.
LEXIKOA: lehendabiziko hitzak ekoizten hasi. -
12-15 HILABETE
FONOLOGIA: bost bokalak zenbait diptongo (ai, au, ua) eta kontsonante leherkari gehienak (m, n, p, t, k eta b,d g ) ekoizteko gai.
LEXIKOA: hamar hitz baino gutxiago ekoizteko gai.
Haur batzuk aditzak ekoizten dituzte.
SINTAXIA: hasieran hitz bakarreko eta hitz biko esaldiak, nini aditzak.( gramatika ezaugarririk gabeko aroa). -
16-30 HILABETE
FONOLOGIA: leherkariak ez diren kontsonanteak ekoizten hasten dira (l eta r albokoak (etorri=etori), dd sabaikaria (amaia=addadda) eta txistukariren bat(Egoitz=goix)). Diptongoen zerrenda handitu (oi, ei).
MORFOLOGIA: 16 hilabeteekin hitz biko esalditxoak ekoizten hasi . 26 hilabeteekin gehienak egiteko gai.
LEXIKO: 28 hitzetik 40ra hitz ekoiztera pasatzen da.
SINTAXIA: aditz kategorien erabilera burutzen hasi (aditz sintagmaren aroa). -
24- 36 HILABETE
FONOLOGIA: fonema multzoa asko zabaltzen da (ñ, ll, tt sabaikariak eta s, z, x, tz, tx txistukariak).
HIZKUNTZA: lexikoa garatzen hasi.
SINTAXIA: aditz morfologia erabiltzen hasi eta lehenengo aspektu markak( -tzen, -ko) eta subjektuarekiko komunztadura duten adizkiak (naiz, dugu, dut) (INFL edo inflexioaren kategoriaren aroa).
Mendeko esaldiak eta helduek bezalako galdera esaldiak ekoiztu. (KONP edo mendeko esaldien aroa). -
INTZE ETA IZADI ADIBIDEA 30 HILABETE
•Txistukariak agertzen dira (txakurra…) baina batzuk nahastu egiten ditu adibidez gixona gizonaren ordez.
•Diptongoak agertzen dira fonologikoki garapen ia osoa du.
•Esaldi luze luzeak egiteko ez da gai baina abesti oso bat kantatzeko bai. -
36 HILABETETIK AURRERA
FONOLOGIA: zenbait kontsonante eta diptongo agertu (rr dardarkaria eta eu diptongoa).
HIZKUNTZA: lehen hizkuntzarekin ondo xamar moldatzen da.
