Συρράκο. Ταξίδι στον χρόνο.

Ίδρυση του χωριού

1450

Το Συρράκο είναι ένα ιστορικό χωριό που βρίσκεται νοτιοανατολικά των Ιωαννίνων, χρισμένο σε υψόμετρο 1250 μ. στη Νότια Πίνδο. Δε γνωρίζουμε πότε ακριβώς χτίστηκε το χωριό. Το πιο πιθανό είναι ότι ο πρώτος οικισμός δημιουργήθηκε τον 15ο αιώνα από βλαχόφωνους πληθυσμούς.

Κατάκτηση από τους Τούρκους.

1480

Γύρω στο 1480 το Συρράκο μαζί με τα υπόλοιπα ορεινά χωριά της περιοχής υποτάχτηκε στους Τούρκους, αφού όμως πρώτα εξασφάλισε μια προνομιακή φορολογική μεταχείριση και ένα είδος αυτονομίας. Το προνομιακό αυτό καθεστώς οδήγησε σταδιακά το χωριό στην ανάπτυξη και την ευημερία.

Τουρκοκρατία (16ος-17ος αιώνας)

1600

Στη διάρκεια της τουρκοκρατίας αποτέλεσε πρωτεύουσα της αυτοδιοίκητης ορεινής κοινότητας του Μαλακασίου, η οποία περιλάμβανε ορεινά χωριά στα όρια των σημερινών νομών Ιωαννίνων και Τρικάλων. Την περίοδο αυτή γνώρισε σημαντική οικονομική ανάπτυξη χάρη στην κτηνοτροφία και το εμπόριο και, κυρίως, την αργυροχρυσοχοΐα που διαδόθηκε στο χωριό από τους γειτονικούς Καλαρρύτες.

Εμπορική ακμή (μέσα 18ου αιώνα)

1750

Από το 1750 και μετά οι Συρρακιώτες έμποροι κατέκλυσαν τις αγορές της Ευρώπης και δημιούργησαν ένα ευρύ εμπορικό δίκτυο, που απλωνόταν από την Ισπανία μέχρι τη Ρωσία. Η προφορική παράδοση διασώζει ότι ο Μέγας Ναπολέων εφοδίασε το στρατό του με συρρακιώτικες κάπες, πριν την εκστρατεία στη Ρωσία.

Πληθυσμιακή αύξηση (τέλη 18ου αιώνα)

1790

Πολλοί κάτοικοι των πεδινών κυρίως περιοχών, για να αποφύγουν τις αυθαιρεσίες και καταπιέσεις των Τούρκων, άρχισαν να καταφεύγουν στο ορεινό και δυσπρόσιτο Συρράκο. Έτσι στα τέλη του 18ου αιώνα ο πληθυσμός του έφτασε τους 4000 κατοίκους.

Το Συρράκο κατά την Επανάσταση του 1821

1821

Στην επανάσταση του 1821 το Συρράκο ήταν από τις λίγες περιοχές της Ηπείρου που τόλμησαν να ξεσηκωθούν κατά των Τούρκων με αρχηγό τον Ιωάννη Κωλέττη. Η επανάσταση όμως απέτυχε και η κωμόπολη λεηλατήθηκε, πυρπολήθηκε και καταστράφηκε ολοκληρωτικά. Οι κάτοικοι διασκορπίστηκαν σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας και του εξωτερικού. Αργότερα οι κάτοικοι επιστρέφουν. Στα τέλη του 19ου αιώνα ο πληθυσμός της κωμόπολης, παρά τις αυθαιρεσίες και τις καταπιέσεις των Τούρκων, έφτασε τους 3500 κατοίκους.

Βιοτεχνική παρακμή (τέλη 19ου αιώνα)

1880

Με τη βιομηχανική παραγωγή ήδη από το 19ο αιώνα στις αγορές της Ευρώπης ο μουσαμάς και τα αδιάβροχα αντικατέστησαν τις περίφημες μάλλινες συρρακιώτικες κάπες. Η βιοτεχνία γνωρίζει μεγάλη κρίση και οι έμποροι εγκαταλείπουν το Συρράκο.

Απελευθέρωση.

1912

Στις 23 Νοεμβρίου του 1912 το Συρράκο απελευθερώθηκε από τους Τούρκους.

Οικονομική κρίση (1924-1925)

1924

Μετά την παρακμή του εμπορίου του Συρράκου ακολουθεί μεγάλη κρίση και στον τομέα της κτηνοτροφίας. Με τις απαλλοτριώσεις των μεγάλων κτημάτων γύρω στα 1924-1925 για την αποκατάσταση των προσφύγων της Μικρασιατικής καταστροφής τα παλιά χειμωνιάτικα βοσκοτόπια περιορίστηκαν σημαντικά. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα την αναγκαστική μετακίνηση των κτηνοτρόφων στα Ιωάννινα, στον κάμπο της Άρτας , στο Άκτιο και στον Ελαιώνα της Πρέβεζας.

Επιφανείς Συρρακιώτες

1930

Πολλοί επιφανείς άνδρες γεννήθηκαν ή κατάγονταν από το Συρράκο, όπως οι: α) Ιωάννης Κωλέττης, αγωνιστής του 1821 και πρώτος συνταγματικός Πρωθυπουργός της Ελλάδας την περίοδο 1844-1847. β) Ευγένιος Ζαλοκώστας, υπουργός εξωτερικών της κυβέρνησης Σπυρίδωνος Λάμπρου την περίοδο 1916-1917. γ) Κώστας Κρυστάλλης, ποιητής που έβαλε τη δική του σφραγίδα στην ελληνική ποίηση. δ) Γεώργιος Λεπενιώτης, οπλαρχηγός (1887-1954).

Εγκατάλειψη του Συρράκου.

1945

Το Συρράκο σταδιακά, ιδίως μετά το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, ερημώθηκε και κατάντησε φάντασμα του ενδόξου παρελθόντος.

Το Συρράκο σήμερα.

1975

Με απόφαση του Υπουργείου Πολιτισμού ανακηρύχθηκε παραδοσιακός οικισμός ιδιαίτερης ομορφιάς που χρειάζεται ειδική προστασία. Βίντεο: https://www.youtube.com/watch?v=-IPMLNO7kCQ&list=PLWMAb1Kj3jYwYb1zA-39NN26w8UbcBgJu&index=5

Ανοικοδόμηση – τουριστική ανάπτυξη

1990

Το 1990 και μετά άρχισε μια περίοδος ανοικοδόμησης του χωριού. Η αγάπη των Συρρακιωτών για την πατρογονική τους εστία είχε σαν αποτέλεσμα την κατασκευή 100 περίπου νέων σπιτιών και την επισκευή πολλών άλλων. Με την εκπληκτική αρχιτεκτονική του, τις θαυμάσιες φυσικές ομορφιές αποτελεί πόλο έλξης επισκεπτών όλες τις εποχές του έτους. Ακολουθεί πρότυπο τουριστικής ανάπτυξης με σεβασμό στο φυσικό περιβάλλον ώστε να επανακτήσει ένα μέρος της αίγλης και της ακμής του παρελθόντος.