-
Jan 1, 1579
Unie van Utrecht
militair verbond van opstandige gewesten en steden tegen de spanjaarden, in de gewesten kwam gewetensvrijheid -
Jan 1, 1581
Plakkaat van Verlatinghe
staten generaal van noordelijke nederlanden zetten Filips II af als landheer -
Ontstaan Republiek der Verenigde Nederlanden
nieuwe landheer was onvindbaar, dus de gewesten gaan zelfstandig verder -
opkomst verlichting
Locke, Montesquieu, Rousseau -
Period: to
Amerikaanse revolutie
no taxation without representation.
patriotten worden geïnspireerd -
Period: to
onrust republiek
patriotten VS orangisten.
pruisen helpt orangisten en patriotten vluchten naar Frankrijk -
Franse revolutie
-
eerste grondwet Bataafse republiek
eenheidsstaat
algemeen mannenkiesrecht -
Bataafse revolutie
patriotten komen terug met frans leger -
napoleon pleegt staatsgreep in bataafse republiek
-algemeen mannenkiesrecht afgeschaft
-beperking nationale vergadering -
lodewijk-Napoleon wordt koning
republiek wordt weer koninkrijk -
Nederland onderdeel van Frankrijk
-
Koninkrijk der Nederlanden
na 1815 is Napoleon definitief verslagen. Willem I wordt koning van Koninkrijk der Nederlanden.
wordt een constitutionele monarchie -
Belgische afscheiding
groeiende economie door IR: België verdient veel geld wn wil onafhankelijk zijn -
verslechtering economie NL
er begint kritiek te komn op Willem I en II, vooral door liberalen -
Grondwetswijziging Thorbecke
koning bang voor opstanden in Nederland, laat liberaal Thorbecke de grondwet wijzigen. -
boek marxisme
karl marx schrijft boek over socialisme/marxisme.
doel is gelijkheid en gelijkwaardigheid voor de arbeidersklasse -
Period: to
schoolstrijd
geen subsidie voor bijzondere scholen, protestanten en katholieken werken samen om toch geld te krijgen voor bijzondere scholen -
industriële samenleving Nederland
gevolg: sociale kwestie,
slechte werk/leefomstandigheden van de arbeidersklasse, waren ze niet blij mee -
Sociaaldemocratische Bond (SDB)
opgericht door Domela Nieuwenhuis, tegen de 5 k's
1) kapitalisme
2) kazerne (leger)
3) koning
4) kerk
5) kroeg -
NIeuwenhuis lid van Tweede kamer
weinig succes dus van sociaaldemocratisch wordt hij radicaal (anarchisch). -
Sociaaldemocratische Arbeiders Partij (SDAP)
troelstra wás lid van SDB, maar was tegen anarchie.
richtte zijn eigen, SOCIAALDEMOCRATISCHE bond op.
hij had succes want vanaf 1900 was er steeds meer sociale wetgeving -
pacificatie
grondwetswijziging.
1) kiesrecht kwestie -> algemeen mannen & passief vrouwenkiesrecht
2) schoolstrijd -> openbare en bijzondere scholen gelijkgesteld
3) sociale kwestie -> vanaf +- 1900 toenemende sociale wetgeving -
algemeen vrouwenkiesrecht