Jagers en Boeren

De grotschildering van Lascaux

15,000 BCE

In 1940 werd deze tekening ontdekt. Toen de grotschilderingen werden gemaakt, leefden in Europa mensen die cromagnonmensen worden genoemd. Door de tekening weten we welke dieren er vroeger in Zuid-Frankrijk leefden. Omdat de mensen in die tijd nog niet konden schrijven is het niet duidelijk waarom ze deze tekeningen maakten. Verder konden de mensen goed tekenen want ze konden rennende paarden tekenen.

Einde van de laatste ijstijd

11,500 BCE

Nederland was een poolwoestijn waar geen mens kon leven. Soms werd het iets warmer, maar niet veel. Dan ontstonden er hier en daar een paar uitgestrekte grasvlaktes waarop onder meer mammoeten en wolharige neushoorns leefden. Na meer dan 100.000 jaar eindigde de laatste ijstijd rond 11500 v.C. De oorzaak was een verandering in het klimaat, waarbij de temperatuur op aarde steeg.

Jagen en verzamelen

10,000 BCE

Na de ijstijd kwamen er weer mensen in Nederland. Ze kwamen aan voedsel door te jagen er verzamelen. Dat was hun middel van bestaan. Ze trokken rond en hadden geen vaste woonplaats. Op plaatsen waar genoeg voedsel was , bouwden de ze eenvoudige kampplaatsen. Als er in de omgeving niet genoeg eten meer was, gingen ze naar een andere plek. Alles wat ze mee wilden nemen, moesten ze dragen. Ze hadden daardoor weinig bezit.

Landbouwrevolutie

9000 BCE

Mensen leefden heel lang als jagers en verzamelaars. In hun manier van leven veranderde er bijna niets. Dat veranderde in 9.000 v.C. Het begon in het Midden - Oosten. In dat gebied plukten jagers en verzamelaars graankorrels. Ze wreven die met stenen tot meel en bakten er brood van. Op een bepaald moment ontdekten mensen dat ze graan zelf konden laten groeien door geplukte graankorrels in de grond te stoppen. Met het planten en oogsten van de graan begon de akkerbouw.

Ontstaan eerste steden

8000 BCE

Er kwamen overschotten in de landbouw dus hoefde niet meer iedereen op het platteland te werken. Zo konden ze andere beroepen gaan uitoefenen. Ze werden bijvoorbeeld handwerkslieden en ruilden hun producten voor voedsel. De eerste steden waren dus bedoeld als ruilhandelcentra. De beste plaats voor een vestiging was in de buurt van water. Bijvoorbeeld bij een rivier of een bron. Zo ontstonden de oudste steden onder andere aan de Indus in India of aan de Nijl in Egypte.

Kano van Pesse

6500 BCE

In 6.500 v.C is er een kano gemaakt. De kano van Pesse is het oudste vaarvoertuig ter wereld. Het is met een bijl gemaakt uit de stam van een grove den. De kano is ongeveer 3 meter lang. De kano is in 1955 gevonden door een landbouwer. de kano staat nu in een museum.

Landbouwsamenleving in het Nijldal

5500 BCE

Omstreeks 5500 v.C. ontstond een landbouwsamenleving in het Nijldal. Veel mensen trokken naar de Nijl toe. De grond was daar goed door de rivier. Mensen begonnen er met akkerbouw en veeteelt en gingen in dorpen wonen. De leefomgeving in het nijldal was heel geschikt voor de landbouw. Dit kwam doordat de Nijl iedere zomer overstroomde. Daardoor stond dan een paar maanden alles onder water. Daarna bleef op het land een laag vruchtbare modder achter. Die modder was goed voor de landbouw.

Landbouw in Nederland

5300 BCE

Door de bevolkingsgroei in het Midden-Oosten trok een deel van de boeren naar andere gebieden om daar te gaan wonen. Ze namen hun gewassen en dieren mee. Hierdoor leerden de mensen in andere gebieden de landbouw kennen. Op die manier verspreidden mensen de landbouw in Azië, Europa en Afrika. Ongeveer om 5300 v.C. stichtten de eerste boeren hun dorpen in Nederland. op de vruchtbare grond in Zuid-Limburg legden boeren hun akkers aan. Als de oogst minder werd, gebruikten ze een ander stuk grond.

Mannetje van Willemstad

4500 BCE

We weten niet waarom het beeldje is gemaakt. Misschien was het kunst, of had het te maken met het geloof van mensen. Boeren geloofden dat achter ieder natuurverschijnsel een god zat. Daarom vereerden ze bijvoorbeeld de maan of een grote boom. Het geloof in goden ontstond doordat er veel onbegrijpelijke dingen gebeurden in het leven van mensen. Ze geloofde dat enge natuurverschijnselen het werk waren van boze goden. Met rituelen zoals dansen en zingen probeerden ze de goden tevreden te stellen.

Swifterbantcultuur

4000 BCE

In Swifterbant zijn er skeletten ontdekt van wat nu de Swifterbantcultuur heet. De Swifterbant-mensen leefden in groepen van 40 tot 80 personen op de rivierduinen, verhogingen die hen tegen het water beschermden en waarop ze hutten bouwden. Het bijzondere van de Swifterbantcultuur is de wijze waarop de mensen leefden. Naast jagen en verzamelen deden ze ook aan landbouw. Daarvoor leefden mensen alleen van jagen en verzamelen.

De eerste hunebedden

3400 BCE

De eerste hunebedden waren in Drenthe. De hunebedden waren familiegraven. De mensen van die tijd geloofden in het hiernamaals. Dus bij het graf gaven ze sieraden, werktuigen en trechtervormige bekers. Deze bekers waren gevuld met eten en drinken. Boeren geloofden dat mensen na hun dood voort - leefden als geesten. dat was een reden om hunebedden te bouwen. Het waren monumenten, gedenktekens, waarmee ze hun voorouders vereerden.

Egypte wordt één staat.

3000 BCE

Het hoofd van een gebied wordt een vorst genoemd. Vorsten zorgden met hun ambtenaren voor de regering van hun gebied. Sommige vorsten in Egypte kregen macht over een steeds groter gebied. Na een tijd waren er nog twee staten : Boven-Egypte en Beneden-Egypte. Omstreeks 3000 v.C. was er oorlog tussen de twee koningkrijken. Narmer, de koning van Boven-Egypte, won de oorlog en werd toen ook koning van Beneden-Egypte. Zo werd Egypte één staat.

Ötzi

3000 BCE

Ötzi is een ijsmummie van meer dan 5000 jaar oud. Ze vonden hem ingevroren onder de sneeuw. Ötzi's lichaam is daarom nog goed bewaard gebleven. Ötzi woonde in een dorp en werd op een dag aangevallen door vijanden. Hij vluchtte het bos in, maar het werd steeds kouder. Toen hij terug liep naar het dorp om spullen te pakken, werd hij met een pijl geraakt. Hij kon zichzelf nog redden en liep weg. Uiteindelijk is hij door gewond, lang in de sneeuw te lopen gestorven

Het schrift

3000 BCE

In 3000 v.C. vonden de Egyptenaren het schrift uit; vele tekens gekrast in steen met een bepaalde betekenis (hiërogliefen). Het schrift was moeilijk en werd vooral gebruikt voor godsdienstige teksten en muren van grafkamers. Voor de administratie van de regering en voor brieven was eenvoudiger schrift. Ambtenaren legden met het schrift wetten vast, noteerden de opbrengsten van boeren, belastingen en de voorraad. Door het schrift zijn er geschreven bronnen om het verleden te bestuderen.

Piramide van Cheops

2620 BCE

De piramide van Cheops is de grootste piramide van de wereld. Hij is wel 140 meter hoog en er zitten 2,3 miljoen stenen in de piramide. Er s ongeveer 20 jaar over de bouw gedaan. Men vermoedt dat het geen slaven waren die eraan werkten, maar betaalde arbeiders. De piramide behoort tot de 7 wereldwonderen. De piramide is gebouwd door farao Cheops, een van de beroemdste farao's. en hij was zo beroemd omdat hij de piramide heeft gebouwd.

De eerste piramide

2500 BCE

De Egyptenaren geloofden dat ze na hun dood verder zouden leven in het hiernamaals, daarom gaven ze veel spullen en eten mee. Ze dachten dat het graf het huis zou worden van de dode. Daarom was het belangrijk dat er een stevig graf stond. Als er een nieuwe Farao kwam dan begonnen ze gelijk met bouwen. Want het kan wel 30 jaar duren voordat de piramide klaar is. De stenen wogen ongeveer 2500 kilo.

Toetanchamon

1322 BCE

Toetanchamon was een farao van het oude Egypte. Hij is beroemd geworden omdat zijn graf in 1922 werd gevonden. Het graf was ook nog eens ongeschonden. Het graf bevatte meer dan 3500 kunstvoorwerpen die nog helemaal mooi waren. Hij was negen toen hij farao werd en negentien toen hij stierf.

Mozes

1300 BCE

We weten niet precies hoe het is gegaan met Mozes. Want zijn verhaal is jarenlang doorverteld. En uiteindelijk opgeschreven in de Bijbel, de Tenach en de Koran. Het verhaal is nu : Mozes is als klein jongentje gevonden door de dochter van de Farao. Op een dag hoorde hij de stem van god die zei tegen hem dat hij Israëlieten moest leiden naar de Kanaän.

Ramses II

1300 BCE

Ramses II is een van de bekendste Farao's van Egypte. Hij was een goede generaal die veel veldslagen en oorlogen won en hij liet veel gebouwen bouwen. Hij werd heel erg oud (ongeveer 90 jaar) en hij regeerde wel 66 jaar! Ook is hij één van de bekendste mummies omdat zijn lichaam nog heel goed bewaard is gebleven. Daardoor weten wetenschappers goed hoe de Egyptenaren er vroeger uit zagen.

Eerste periode van Perzische overheersing over Egypte

525 BCE

Vanaf 2400 v.C. was er al oorlog tussen de Perzen en de Egyptenaren. Er bleef strijd tussen de twee landen, ze hadden ook vaak oorlog. Maar nooit lukte het om het andere land te veroveren. Tot 525 v.C. Tijdens deze periode van overheersing is Egypte een staat van het Perzische Rijk geworden.