-
Exiting the Factory
Auguste ve Louis Lumière, Exiting the Factory, 1895
Fabrikadan çıkan işçiler, ilk film denemesidir. Görüntü üreten aygıtlar sonraki yıllarda farklı kompozisyonlarla hayatımıza dahil olmuştur.
[https://www.youtube.com/watch?time_continue=2&v=BO0EkMKfgJI&feature=emb_logo] -
Theremin
Leon Theremin, Theremin, 1928
İlk elektronik müzik aleti olan theremin, enstrümana hiç dokunmadan uzaktan komutlarla frekansları kullanarak ses ortaya çıkarır. Thereminin kendisi mi, thereminle yapılan ilk müzik mi dijital sanat örneği olur seçemiyorum fakat alanında önemli bir adım olduğu aşikar.
[https://www.youtube.com/watch?v=w5qf9O6c20o] -
Lumia
Thomas Wilfred, Lumia, 1930
Işık kullanımının ilk örneklerini Wilfred'in işlerinde görüyoruz. Sonraki dönem ışık sanatçıları için Lumia'nin farklı varyasyonları iyi örnekler oluşturuyor.
[https://americanart.si.edu/exhibitions/lumia]
[https://www.youtube.com/watch?v=-1qc0yqSM1Y] -
Film Exercise No. 4
John & James Whitney, Film Exercise No. 4, 1944
Mekanik animasyon tekniklerinin ilk örneklerini Whitney kardeşlerin çalışmalarında görüyoruz.
https://www.youtube.com/watch?v=nTEABxz1e_k -
Oscillon 40
Ben Laposky, Oscillon 40, 1952
Osiloskop yardımıyla ışığı manipüle ederek görüntüler üreten sanatçı, aynı zamanda ilk ışıkla boyama örneklerini de sunmuştur.
[http://collections.vam.ac.uk/item/O187634/oscillon-40-photograph-laposky-ben/] -
Spacewar
Steve Russell, Spacewar, 1962
İlk çok oyunculu video oyunu olma özelliği taşıyor.
[https://tr.wikipedia.org/wiki/Spacewar_(video_oyunu)]
[https://www.old-games.com/download/2862/space-war] -
TV Dé-Coll/age
Wolf Vostell,TV Dé-Coll/age, 1963
Vostell, video ve enstelasyon sanatının ilk örneklerini üretmiştir. Televizyon, ilk kez bir enstelasyonun malzemesi olarak kullanımıştır.
[http://www.medienkunstnetz.de/works/television-decollage/] -
Magnet TV
Nam June Paik, Magnet TV, 1965
İzleyicinin televizyon üzerindeki mıknatısı hareket ettirerek işe dahil olmasına şahit olduğumuz video sanatından ilk örnekler aynı zamanda ideolojik aygıt olan televizyonu bir sistem eleştirisi için kullanarak döneminde yeni kavramsal çerçeveler yaratmış bir eser ve sanatçı görüyoruz.
[http://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/319474]
[https://www.youtube.com/watch?v=UjTf2pIAZNM] -
Variations V
John Cage, Variations V, 1966
Sahnedeki direkler dansçının hareketini algılayarak verileri sese dönüştürüyor. Cage, hareketin sese dönüştüğü bu ilk örneği müzik olarak sunmuştur.
[https://www.youtube.com/watch?v=yOAagU6cfBw] -
Digital TV Dinner
Jamie Fenton ve Raul Zaritsky, Digital TV Dinner, 1978
Glitch Art'ın ilk örneklerinden olan Digital TV Dinner bir oyun konsoluna manipülasyon yapılarak oluşturuldu.
[https://www.youtube.com/watch?v=Ad9zdlaRvdM] -
Berlin Diary: Thanks to My Ancestors
SHIGEKO KUBOTA, Berlin Diary: Thanks to My Ancestors, 1981
Erken dönem video sanatçılarından Kubota, dijitali geleneksel yöntemlerle harmanlayıp varoluş üzerine yeni arayışlarını bir ekran üzerinden yorumluyor.
[https://www.bonhams.com/auctions/16081/lot/149/?category=list&length=100&page=2]
[http://www.shigekokubotavideoartfoundation.org/] -
Electronic Superhighway
Nam June Paik, Electronic Superhighway, 1995
Erken dönem video sanatçılarından Paik'in Manget TV işinde televizyonun alternatif kullanımını görmüştük. Bu çalışmada ise yine televizyonu ve ek olarak neon ışıkları kullanarak haritalandırmanın farklı bir örneği, ekranlara yakından baktığımızda her eyaletin farklı göründüğünü algılıyoruz. Aygıt bağımlılığına bir eleştiri.
[https://www.khanacademy.org/humanities/ap-art-history/global-contemporary-apah/20th-century-apah/a/paik-electronic-superhighway] -
Google Will Eat Itself
Alessanndro Luidovicio ve Paulo Cireo, Google Will Eat Itself, 2006
Bu web sitesi, Google reklamları sayesinde kazanılan parayla Google hissesi alarak sistemin 'hack'ini kullanıyorlar. Şimdiye kadar kazanılan para kayda değer görünüyor.
http://www.gwei.org/index.php -
Quadrature
Refik Anadol, Quadrature, 2009
Türkiye'deki ilk video haritalandırma çalışması. Işık, veri ve yapay zekayı bir arada kullanarak oluşturmuştur. Refik Anadol'un çalışmaları birçok alanda öncü olmuştur.
[http://refikanadol.com/works/quadrature/] -
Blaze – The Streetdance Show
Memo Akten, Blaze – The Streetdance Show, 2010
Memo Akten, dijital sanat çalışmalarını sürekli farklı bir perspektiften yaklaştığı için izlenmeye değer işler sunuyor. Hareketin ilk örneklerini Cage'de görmüşken Blaze işini ise bambaşka bir perspektifle görüyoruz. Dijital sanatın malzeme kullanımında sınırları olmadığını fark etmek açısından değerli bir çalışma.
http://www.memo.tv/portfolio/blaze-the-streetdance-show/ -
Şair Deniz Yılmaz
Bager Akbay, Şair Deniz Yılmaz, 2014
İlk robotik şair. Çeşitli kaynaklarla kelime haznesi beslenen Deniz'in ismi en çok kullanılan unisex isim olma özelliği taşırken suratı da kadın/erkek kişilerin suratlarının bir ortalamasıdır. Deniz, tüm internet kullanıcılarından bir iz taşımaktadır.
[https://www.facebook.com/pg/sairdenizyilmaz/about/?ref=page_internal]
[https://bagerakbay.com/deniz-yilmaz/] -
Archillect
Murat Pak, Archillect, 2014
Türkiye içerisinde yapılmış ilk robotik küratör. Kullanıcılara anahtar kelimeleri görsel sitelerde aratarak kendi arşivini oluşturan bir web sitesi sunuyor.
[https://archillect.com/] -
Jesus Touch
Alexei Shulgin ve Aristarkh Chernyshev, Jesus Touch, 2014
Sanat tarihinden yakından bildiğimiz İsa'nın çarmıha gerilme tasvirlerini dijitale aktararak izleyiciye bir nevi 'kendi İsa'larına dokunma özgürlüğünü' veren sanatçılar işlerini "At some point we have to accept the right of technology, science and art to free use of..."* şeklinde özetlemişler.* Tüm inanışların, ideolojilerin teknolojinin özgürlük alanında değişime uğradığını görüyoruz.
*[http://www.electroboutique.com/works/36/zoom/?p=7] -
Respiro
Sarkis, Respiro, 2015
Neon ışık kullanımı yeni bir örnek değil fakat Sarkis'in hazır mekanla oynamadan geleneksel görünümün 'içine' gökkuşağı yerleştirerek "Hem bugünün hem de uzak geçmişin çağdaşlığını kucaklayacağım" söylemini değerli görüyorum.
[http://turkiyepavyonu15.iksv.org/indexen.html]
[https://www.youtube.com/watch?v=_rOp6AEBXVU] -
Digital London
Björk, Digital London, 2016
Teknolojinin, oluşturulmuş hiyerarşik yapılanmayı bozduğunu ve dijital çağın kadınlara yeni yollar açacağını düşünen müzik sanatçısı sanal gerçekliği müzikle birleştiriyor.
[https://www.facebook.com/bjork/photos/a.460989176459/10154446848151460/?type=3] -
Lil Miquela
Trevor McFedries ve Sara DeCou, Lil Mequela, 2016
İlk yapay zekalı kurgusal dijital sanat modeli. İnstagram tarafından onaylı yapay zekalı şarkıcı aynı zamanda bir influencer.
[https://www.instagram.com/lilmiquela/] -
Infinity Mirrors
Yayoi Kusama, Infinity Mirrors, 2017
Nokta çalışmalarıyla yakından tanıdığımız Kusama, yaklaşık 70 yıldır sanat yapıyor. Çalışmalarının aynı temelde ilerlediğini görebiliyoruz fakat süreç içinde dijitalin hayatımızdaki yerini göz ardı etmemiş görünüyor. Zamana tutunması açısından Infinity Mirrors önemli bir çalışma.
[https://www.youtube.com/watch?v=8VwJMw_fLvI] -
Face Space Exploration
Mario Klingemann, Face Space Exploration/Alternative Face, 2017
Kodlama kullanarak, çeşitli görsellerle alternatif suratlar yaratmıştır. Sanatta bilgisayar kullanımında öncü olarak kabul edilir.
[https://www.youtube.com/watch?v=3njYqGejBBk]
Kişisel web sitesi: [http://quasimondo.com/] [https://www.youtube.com/channel/UCD9wTkRZ6jjs--o93bvWnXw]
[https://www.sothebys.com/en/articles/artist-mario-klingemann-on-artificial-intelligence-art-tech-and-our-future] -
Self Destroyed Painting
Banksy, Self Destroyed Painting, 2018
Banksy, Kırmızı Balonlu Kız tablosununun satışı gerçekleştiği sırada resmin kendini yok etmesiyle dijital teknolojileri kullanarak yakın dönem sanat camiasını eleştirirken sanatına yeni bir anlam kazandırmıştır.
[https://www.nytimes.com/2018/10/06/arts/design/uk-banksy-painting-sothebys.html] -
I’m Blue (If I Was █████ I Would Die)
Çoklu Sanatçı (American Artist, Christopher Dorner,Christopher Grant, Matthew Mann & Tommy Martinez, Greg Fox.), I’m Blue (If I Was █████ I Would Die), 2019
Kimlik kavramına eleştirel bir bakış sunan mavi bir karakterle karşı karşıyayız.
[https://americanartist.us/works/im-blue]
[https://brooklynrail.org/2019/04/artseen/American-Artist-Im-Blue-If-I-Was-I-Would-Die]
