-
Bevrijding door Soviet-Unie
Polen werd in 1945 bevrijd door het Rode Leger, die trachtte controle te houden over Oost-Europese landen. Hier probeerde de Sovjet-Unie vervolgens communistische partijen aan de macht te helpen. Toen Polen interesse toonde in de leningen van het Marshallplan, drukte de Sovjet-Unie haar stempel op het land. -
Period: to
Polen afgesneden van buitenlandse handel
Tijdens de periode tussen 1945 en 1956, voornamelijk tijdens de periode dat Stalin de Sovjet-Unie aanvoerde, was Polen afgesneden van de wereldeconomie. -
Period: to
Communisme
Polen werd in 1945 bevrijd door het Rode Leger, die trachtte controle te houden over Oost-Europese landen. Hier probeerde de Sovjet-Unie vervolgens communistische partijen aan de macht te helpen. Toen Polen interesse toonde in de leningen van het Marshallplan, drukte de Sovjet-Unie haar stempel op het land. Polen kon zich niet plaatsen onder het communistische regime van de Sovjet-Unie. Zo was er veel tegenstand bij de burgers tegen de nieuwe ideologie. -
Period: to
Detente
Tijdens de detente tussen de VS en de Soviet-Unie werden de economische contacten tussen West- en Oost-Europa soepeler, en kon Polen de surplus van op de financiële wereldmarkten goed gebruiken om in het binnenland te investeren. Meer info vind je hier terug. -
Toetreding GATT
In 1967 verkreeg Polen haar lidmaatschap bij het GATT en trachtte een Pan-Europees verband op te richten. Hierdoor kon Polen deelnemen aan multilaterale handelsgesprekken binnen het kader van het GATT, waarmee ze direct betrokken was bij onderhandelingen over handelsregels, -tarieven en -belemmeringen. -
Oliecrisis
De oliecrisis van 1973 had grote gevolgen voor Polen. Door de stijging van de olieprijzen werden haar plannen om in de grondstoffensector te investeren vermoeilijkt en duurder. -
Period: to
Lost Decade
Dit decennium wordt zo genoemd wegens haar economische en politieke problemen: de economie raakte in crisis, de industrie was verouderd en er was een toenemende buitenlandse schuld. Het werk werd begin jaren 1980 geregeld stilgelegd en er werd een westers embargo opgelegd op de handel van Polen. -
Eerste democratische regering
De eerste democratische regering werd verkozen. Eerste minister is Tadeusz Mazowiecki. -
Hervormingsprogramma Balcerowicz
Met behulp van de Amerikaanse economisten Sachs en Lipton en geldsteun van IMF en de Wereldbank leidde Balcerowicz het hervormingsprogramma en dus ook de shocktherapie. Het plan werd van kracht vanaf 1 januari 1990. Ze had drie pijlers: het liberaliseren van alle prijzen, het herstellen van macro-economische stabiliteit en het inrichten van marktgeoriënteerde hervormingen om een economie te ontwikkelen die kon handelen. Hierbij liet het staatsbedrijven failliet gaan en banken commercialiseren. -
Period: to
Recessie
De postcommunistische recessie twee of drie keer langer duurde dan verwacht. Verder is er ook kritiek op een volgens hen te snelle liberalisering van vrijhandel, die de Poolse bedrijven te weinig ruimte gaf te groeien om tegen Westerse multinationals te concurreren. Ook op sociaal vlak waren er bezwaren. Zo steeg de werkloosheidgraad van bijna 0 naar 12 procent in 1991. Op plaatsen waar er grote staatsbedrijven gevestigd waren, was dit 30 procent. -
Period: to
Kolodko Plan
Het Kolodko Plan had als doelstelling om de sociale kosten van de hervormingen te drukken, de sociale gelijkheid te verhogen en de institutiebouw te versnellen om snellere groei te creëren. Hiermee wou het Polen voorbereiden voor haar toekomstige intrede in de Europese Unie. Maatregelen die de regering hierbij namen waren een versterking van het loononderhandelingsproces tussen werkgevers en werknemers, pensioenhervormingen, verhoging van persoonsvermogen, een beter beheer van staatseigendommen. -
Period: to
Pre-EU toegangshervormingen
De tweede fase bestond uit de hervorming om toe te treden tot de Europese Unie. Balcerowicz zelf was opnieuw minister van Financiën en zette onder meer een nieuw pensioensysteem op touwen. Daarnaast vonden er onderwijshervormingen plaats volgens de Bolognaverklaring en werden er drastische aanpassingen gemaakt in de lokale administratie. Hierbij decentraliseerde de macht, breidden fiscale autoriteiten uit en werd het land van 49 naar 16 regio’s van 49 naar 16 hervormd. -
Toetreding Europese Unie
Na goedkeuring van het Europese Parlement in april 2003 en de volksreferendum in Polen in juni 2003, verkreeg Polen op 1 mei 2004 haar EU-lidmaatschap. Een onderzoek uit 2014 wees uit dat zonder EU-intrede de aanpassing naar Westerse instituties de bbp van Centraal-Oost-Europese landen 12% lager zou geweest zijn. -
Period: to
Polen in Europese Unie
Fiscale maatregelen werden uitgebreid, de pensioenleeftijd werd opgetrokken tot 67 en het macro-financieel kader werd uitgebreid. Polen was in 2009 het enige land van de EU die een recessie kon vermijden. Terwijl veel landen een moeilijke economische periode kenden, steeg het bbp van Polen in deze periode met 30%. Het vermijden van de recessie had vooral te maken met haar gepaste reactie op het monetair beleid en stimulansen van een gezonde bankensector.