Aro Garaikidea XIX.mendea

XIX.mendea

Period: Jan 1, 1801 to Dec 31, 1900

Independentzia gerraren hasiera

May 2, 1808

wikipediaIndependentzia gerra 1808.urtean hazten da maiatzaren 2an eta 1814.urtean bukatzen da.
Gerra piztu zen espainiarrak ez zutelako onartzen errege frantsesa (Josef Bonaparte).
Bi talde zeuden, frantsestuak, errege frantsesaren alde zeudenak eta espaniar abertzaleak, Felipe VII.aren alde zeudenak. Espaniar abertzaleen barruan bi talde zeuden:
absolutistak: botere osoa utzi nahi zuten erregearen eskuetan eta liberalak: konstituzioa egin nahi zuten erregearen boterea
mugatzeko.

Cadizko Konstituzioa

Mar 19, 1812

wikipediaCadizko Konstituzioa, 1812.urtean onartu zen, erregearen boterea mugatzeko.
Han zenbait eskubide onartu zizkieten herritarrei: legearekiko berdintasuna, sufragioa...

Fernando VII.aren erregealdia

Dec 2, 1814

wikipediaFernando VII.a errege absolutista izan zen eta horregatik, Cadizko Konstituzioa deuseztatu zuen eta liberalak jazarri zituen.

Elisabet II.aren erregealdia

Sep 29, 1833

Elisabet II.aElisabet II.a 1833.an hartu zuen tronua.
Monarkia konstituzionala izan zuen, baina, guztiak ez zeudenez adoz protestak egon ziren.
Matxinada baten ondoren Espainiatik bota zuten.

Amadeo Savoiakoa

Dec 2, 1869

Amadeo Savoiakoa 1869.an hartu zuen tronua eta atzerriko erregea zen.
Bi urte bakarrik iraun zuen porrot egin zuelako.

Alfontso XII.a

Dec 2, 1874

wikipediaAlfontso XII.a 1874.urtean hartu zuen tronua eta 1881.an utzi zuen.
Borboitarra zen.

XX. mendea

Period: Jan 1, 1901 to Dec 31, 2000

Artea

Dec 4, 1901

Artean bi tipo zeuden: arkitektura eta pintura.
Arkitektura: Modernismoa: Antoni Gaudi
Pintura: Inpresionismoa: Sorolla, Regoyos

Aro Garaikidearen Gizartea eta Artea

Period: Dec 4, 1901 to Dec 4, 2000

Primo de Riveraren diktadura

Dec 2, 1923

wikipedia1923.urtean Primo de Rivera jeneralak estatu-kolpea jo zuen eta berehala diktadura ezarri zuen.
Konstituzioa deuseztatu zuen eta alderdi politikoak debekatu zituen.
1930.urtean bukatu zen diktadura Primo de Riveraren dimisioarekin. Udal-hauteskundeak egon ziren eta Bigarren Errepublika ezarri zen.

Bigarren Errepublika

Dec 2, 1931

wikipediaBigarren Errepublika 1931.urtean hasi zen eta 1939.urtean bukatu zen.
Errepublikan Konstituzioa egin zen, bertan emakumeen boto-eskubidea jaso zen, nekazariei lurrak eman zizkieten, eskola publikoak eraiki ziren, langileen soldatak igo zituzten, armada erreformatu zuten eta lehenengo autonomia-estatutuak onartu ziren.

Gerra Zibila

Jul 18, 1936

wikipediaGerra Zibila 1936.urtean hasi zen eta 1939.urtean bukatu zen.
Gerra hasi zen Francisco Franco jeneralak estatu-kolpea jo zuelako, errepublika amaiarazteko.

Francoren diktadura

Dec 2, 1939

wikipedia1936.urtean Francisco Franco jeneralak, estatu kolpea jo zuen, Gerra Zibila sortu zen eta hiru urte beranduago diktadura ezarri zuen.
Francoren diktadura 1939.urtean hasi zen eta 1975.urtean bukatu zen, Franco hil zenean.

Trantsizioa eta demokrazia

Period: Apr 29, 1975 to Jun 3, 1982

Trantsizioa

Dec 4, 1975

wikipediaTrantsizioa Franco jeneralaren diktaduratik demokraziara igarotzeko egindako aldaketa politikoen aldia izan zen .
1975ean hasi zen eta 1982.urtean bukatu zen.

Demokrazia

Dec 4, 1979

wikipediaDemokrazian Espainiako presidenteak egon ziren:
Adolfo Suárez, Leopoldo Calvo Sotelo, Felipe González, José María Aznar eta José Luis Rodríguez Zapatero.

Gizartea

Dec 4, 2011

Hiru klase zeuden: goiko klasea, erdiko klasea eta herri xehearen klasea.
Goiko klasea: aristokratak (lurraren jabeak) eta burgesak (merkatariak, fabriken jabeak)
Erdiko klasea: empresari txikiak, medikuak, merkatariak eta abokatuak.
Herri xehearen klasea: nekazariak, langileak eta eskaleak.