-
Flåteranet
I august 1807 ankra britiske skip opp utanfor København. Britane kravde å få alle dei dansk-norske skipa med seg tilbake til England. Dei var redde for at Napoleon skulle stikke av med dei i staden. Då var det betre å reise med dei sjølv.
2. september bomba britane København med 14 000 brannbomber, og stakk av med skipa.
Om lag 1500 menneske mista livet, og mange bygningar blei øydelagt. Frå nå av kjempa Danmark-Noreg saman med Napoleon. -
Period: to
1814 . det store året
-
Uår i Noreg
Terje Vigen
I åra 1807 - 1812, var det uår i Noreg. På grunn av kalde vintrar, og tørre sommarar, var avlingane dårlige.
Samtidig sperra britane Norsjøen, og danske skip fekk ikkje levere korn til Noreg.
Då bestemte Terje Vigen seg for å ro frå Grimstad til Danmark for å hente korn. -
Karl Johan blir kronprins i Sverige
I 1009 måtet Sverige gi frå seg Finland, til Russland. Svenskane var rasande, og kong Gustav 4. Adolf, blei jaga ut av landet.
I 1810 valde svenskane Jean Baptiste Bernadotte til ny kronprins. Han var opprinnelig fransk, og hadde kjempa saman med Napoleon i napoleonskrigane. Då han kom til Sverige, bytte han namn til Karl Johan. -
Kristian Fredrik kjem til Noreg
Kristian Fredrik var fetter til kong Fredrik 6. av Danmark-Noreg, og blei sendt til Noreg for å styre Noreg på vegne av kong Fredrik 6. -
Kieltraktata
Då Kristian Fredrik kom til Noreg, var landet på parti med Napoleon. Stormaktene i Europa, lova Sverige at dei skulle få Noreg, dersom dei var med og kjempa mot Napoleon.
Karl Johan (franskmannen) lika ikkje å kjempe mot sine eigne, men det var like vel viktig å vere på seierherrane sitt lag.
Etter Napoleon sitt nederlag ved Leipzig, var det klart at Sverige skulle få Noreg som takk for hjelpa. Noreg skulle like vel vere ein sjøvstendig stat i unionen. -
Februarmøte på Eidsvoll
Mange nordmenn reagerte på Kieltraktata. Dette gjorde Kristian Fredrik også. Han aksepterte ikkje avtalen, og ville utrope seg sjølv til konge i Noreg.
I eit møte saman med mange viktige nordmenn, på Eidsvoll Jernverk, i februar, let han seg like vel overtale til å stille til valg. Han skulle bli konge, dersom folket valgte han. -
Eidsvollsmennene møtest
Fyrste påskedag - 10. april - 1814 møttes 112 menn på Eidsvoll. Det var representantar frå alle fylke, bortsett frå Nordland, Troms og Finnmark. Det var for langt for dei å gå, eller ri. Dei delte seg i to parti. Unionspartiet, og Sjølvstendepartiet. Dei var ueinige i om vi skulle gå saman med Sverige, eller om vi skulle vere eit eige land.
Det var mange ting dei var einige i. Blandt anna at jødane ikkje skulle kome inn i landet, og at landet skulle styrast etter maktfordelingsprinsippet -
Ny grunnlov
Eidsvollsmennene avsluttet grunnlovsarbeidet etter bare 40 dager. 16. mai ble punktene i den nye grunnloven lest opp. 17. mai møtte representantene for å velge Kristian Fredrik til konge. Han ble valgt enstemmig til konge, og Grunnloven ble undertegnet av alle de 112 representantene. -
Krig med Sverige
Carsten Anker prøvde å få stormaktene i Europa til å gjere om Kieltraktata, men dette var ikkje vellykka. Vi måtte i union med Sverige. Då svenskane kravde å få kontroll over restningane ved Kongsvinger, Fredrikstad, og Halden, braut det ut ein kort krig mot svenskane - sommaren 1814. Etter snaut to veker med krig, måtte Kristian Fredrik gå med på å trekke som norsk konge. -
Mossekonvensjonen
Fredsavtalen mellom Noreg og Sverige blei underteikna i Moss 14. august 1814 - Mossekonvensjonen.
Her blei det slått fast at Noreg måtte i union med Sverige, og at Kristian Fredrik måtte trekke seg som norsk konge.
Norge og Sverige skulle ha felles konge og felles utenrikspolitikk. Svenskane godtok også at skulle få behalde sin eigen grunnlov. -
Noreg går i union med Sverige
- november 1814 vedtok Stortinget at Noreg skulle gå i union med Sverige.
- november kom kronprins Karl Johan i Sverige, til Kristiania (Oslo). Seinare som konge i både Sverige, og Noreg, behandla Karl Johan oss mildt. Han ville ikkje vere nokon erobrar. Han ville heller ikkje smelte Sverige og Noreg saman til eit land - det var betre å vere konte i to land. Han var og redd for at stormaktene skulle får sympati for Norege dersom han behandla oss dårlig
