-
Norske Intelligentz-Seddeler
Den første avisa utgitt i Noreg. -
Adresseavisen
Den eldste avisa i Noreg. Ho kom ut i Trondheim og eksisterer den dag idag. -
Ytringsfrihet nedfelt i grunnlova
Ytringsfridomen var ein viktig føresetnad for framveksten av journalistikken. Frå midten av 1800-tallet var redaktørar og journalistar etablert som eigne yrkesgrupper i Noreg. -
Morgenbladet
Den første norske dagsavisa. -
Drammens Tidende
Drammens Tidende heitte opprinneleg "Tiden - Offentlig Drammens Avis af blandet innhold" og vart utgjeve første gang måndag 2. januar 1832. Diktaren og journalisten Åsmund Olavsson Vinje hadde ein viktig posisjon i bladet som hovudstatskorrespondent. Her er eit bilete: -
Aftenposten
Etablert i 1860 av boktrykkjar Christian Schibsted.
Under 2. verdskrig gav Aftenposten sin støtte til Nasjonal samling og Quisling-regjeringa. De avisene som ikkje støtta det, fekk kompensasjon etter krigen. -
Fjell-Ljomavisa
I bergstaden Røros blei den første avisa, Fjeldposten etablert i 1868 av Kristianiamannen Andreas Halvorsen. Våren 1883 blei boktrykkaren Olaf Olsen Berg henta til avisa for å ta seg av den tekniske produksjonen. Under Veto-striden på 1800-talet stod eigarane i Fjeldposten konservativt. Dei holdt med kongen. Olaf var då blitt ein venstremann som støtta Johan Sverdrup i kravet om at Kongens regjering måtte utgå frå Stortingets fleirtal. Det enda opp med at Olaf etablerte venstreavisa Fjeld-Ljom. -
Dagbladet
Dagbladet kom ut for første gang. -
Muitalægje
Den først samiske avisa kom ut i 1873. -
Innføring av parlamentarisme
Avisene var ein viktig arena for den politiske debatten og vart nytta som talerøyr for ulike politiske parti. Deriblant høgre, venstre og arbeiderpartiet. Johan Sverdrup, mannen som fekk innført parlamentarisme og uttrykka seg stor i mediene og kanskje nettopp derfor blei han Noregs første statsminister. -
Unionsoppløysinga
Då unionen med Sverige blei oppløyst i 1905, då var pressen i alt blitt ei samfunnsmakt. Då var også profesjonaliseringa av presteyrket kommet så langt at redaktørar og journalister kunne leva av det dei skreiv og utøvde si makt med ei viss pondus. -
Unionsoppløysinga 2
Etter unionsoppløysinga var profesjonaliseringa av presseyrket komen så langt at redaktørar og journalistar kunne leva av yrket sitt. Avisa formidla framtidstru, skreiv om industrialiseringa av landet og inntroduksjonen av elektrisitet. Pressa bidro aktivt til spreiinga av telegrafen, telefonen, fonografen, fotografiet og filmen. Moderniseringa av journalistikken skaut fart og bruken av intervju vart meir vanleg. Avislesing vart ein vane for stadig fleire. -
Period: to
Krig og Etterkrigstid
Quisling-regjeringa innførte ei såkalt "nyordning" der aviser som Aftenposten, Varden, Bergens Tidende og Sunnmørsposten med tvang fekk innsett ein redaktør som støtta Nasjonal Samling. På grunn av dette vart det av motstandsrørsla gjeve ut illegale aviser basert på dei norske radiosendingane frå London. -
Den Fjerde Samfunnsmakt
Andre Bjerke: "De er tre på papiret, men i det faktiske liv har de alltid vert fire: Storting, regjering, domstol - og dagens avis." Bjerke konstaterer at dagens avis har ein vekkjande myndigheit og er den fjerde samfunnsmakt. Avisa har fylt mektige roller som arena og aktør i samfunnsutviklinga. Avisa har og vore eit maktreiskap. -
Internett
Teknologiske omveltingar kom med internett og nettaviser på 1990-tallet. Nettavisene var raske i formidling av nyhende, raskare enn konkurrentane i radio og fjernsyn, og tok raskt over mesteparten av lesarmarknaden.
