Erdi Aroko Ardatz Kronologikoa

Kolan Amerikan heldu

1492 BCE

Amerikaren aurkikuntza da 1492ko urriaren 12an gertatutako gertaera historikoa jasotzen duen izena, Cristóbal Kolon zuzendutako Iberiar penintsulatik etorritako espedizio bat Amerikara iristean datzana.

Konstantinoplaren konkista turkiaren eskutik

1453 BCE

1453ko maiatzaren 29an, Konstantinopla turkiar otomandarren eskuetan erori zen, gertaera historikoa izan zen, Ekialdeko Erromatar Inperioaren azken aztarnari amaiera eman ziona, eta, periodizazio klasikoan eta historialari batzuen arabera, Erdi Aroaren amaiera ere markatu zuena Europan.

Erromatar Inperioaren amaiera

476 BCE

Erromatar Inperioaren amaiera eta Erdi aroaren hasiera.
Odoakrok, heruloen erregeak, Erromako azken enperadorea, Romulo Augustulo, boteretik kendu zuen 476ko irailaren 4an.

Goi Erdi Aroa

476

Bere politika, monarkia ahula zen. Gizartea estamendutan banatzen zen; Pribilegiadunak barruan nobleak eta kleroak dagoz, eta besteak ez pribilegiadunak. Ekonomia feudalismoan basatzend zen.

Mahoma eta Musulmanen lehen komunitatea.

622

Mahoma eta musulmanen lehen komunitatea Mekatik Medinara lekualdatu zutela adierazten du Hegirak (arabiar hiyratik).
Mahoma Mekatik Yatrib hirira, ondoren Medina bezala ezagutua, 622. urtean, lehen hiriko kazike koraitxitarrek ez zituztelako onartzen erlijio berriari, islamari, buruzko irakaspenak.

Musulmanek

711

Bisiaden erresuma susitsu penintsula(musulmanek).
Rodrigo garaitua izan zen, eta ziurrenik bizia galdu zuen Omeya Kaliferriko indarren esku, Táriq ibn Ziyad buru zutela.

Karlomagno enperadore izendatuta

800

800 urtean igarotako irudiaren emaitza carlomagno
800. urteko abenduaren 25eko gauean, Karlomagno, frankoen erregea, erromatar enperadore izendatu zuen Leon III.a Aita Santuak San Pedro Katedralean

Erdi Aro Betea

1000

Politika monarkia ere bai zen, bi zatitan bananduta zeban; kuria eta parlamentudan. Gizartean, estamendutan zegoen, pribiliegiadunak(nebloak eta kleroak) eta Ez-P(Burgesia).
Ekonomian barruan nekazaritza, artisauiza berdin grekiodu. Haien kultura A Gotikoa zen.

Pobreen gurutzada

1096

Behartsuen Gurutzada Konstantinoplara iristen da eta Alejo I.a Komneno enperadoreak hartzen du, laguntza ekonomikoa emanez. Gurutzatuek bandalismo- eta lapurreta-ekintzak egiten dituzte, nahitaez erretiratu aurretik. Rhinelandeko sarraskia juduen aurka. Azaroaren 15a – Alcorazeko bataila.

Izurri beltza pandemia

1348

Izurri beltza itsaso beltzetik etorritako marinel gaixoen itsasontzi baten iritsi zen European, 25-30 milioi pertsona inguru hiltzen.

Cristian I

1450

Danimarkako Kristian I.a Norvegia osoko errege bihurtu zen, Suediako Karlos VIII.ak uko egin ondoren. Moctezuma I.ak loratutako gerrak hasten ditu. Marinel portugaldarrek Cabo Verde bikoizten dute, Afrikan.