-
100
HATSHEPUT (1458a.C)
BIOGRAFÍA Foi a primeira raíña-faraón do antigo Exipto. Nacida arredor do 1.500 a. C., Hatshepsut foi o quinto faraón da XVIII dinastía durante un longo reinado de 22 anos, (ca. 1479-1457 a. C.). Cando morreu o seu pai Tutmosis I sucedeulle co nome de Tutmosis II o fillo que tivera cunha concubina, en lugar de Hatshepsut, filla da esposa lexítima, grazas a unha conspiración palaciega liderada polo poderoso visir Ineni. -
100
CORINA
BIOGRAFÍA Dicíase dela que destacaba tanto en fermosura coma en talento poético. Xa de nena bulía na súa mente a inspiración, e co tempo chegou a versificar dunha maneira asombrosa, con orixinais pensamentos poéticos e notable perfección formal. Contemporánea do gran Píndaro, beocio coma ela, foi a súa rival nos certames de poemas sobre acontecementos atléticos, que acompañaban ás competicións nos Xogos Olímpicos e outras festas panhelénicas, e mesmo chegou a vencelo cinco veces. -
101
SULPICIA
BIOGRAFÍA Os seus poemas, o chamado “ciclo de Sulpicia” conservouse no Libro III do corpus de poemas do elexíaco Tibulo. Trátase dun grupo de poemas con forma de epístolas literarias breves de tema amoroso. Tamén contén o Corpus Tibullianum outros catro poemas de autor descoñecido que teñen a Sulpicia como personaxe principal. Seguindo a costume dos elexíacos latinos, constan nos poemas tanto o nome da autora como o do amante a quen se dirixe, -
103
CLEOPATRA (69a.C.)
BIOGRAFÍA Cleopatra subiu ao trono de Exipto con 18 anos, casando do seu irmán máis novo, Ptolomeo XIII, nun matrimonio protocolario, según era costume na súa dinastía. Xa destacaba polo seu atractivo, máis que beleza, cultura, intelixencia e decisión, todo o cal a facía tremendamente seductora. Ptolomeo era moi novo e fácilmente manipulable por conselleiros hostís a Cleopatra, en particular o eunuco Potino. Por desexo deles destronouna enviándoa ao exilio en Siria. -
245
ZENOBIA
BIOGRAFÍA O poder de Zenobia durou ata que o emperador romano Aureliano víu nela un peligro para o Imperio e enviou tropas a Exipto e Asia Menor. Tras ser derrotada en Emesa (actual Homs, en Siria), Zenobia resistíu o asedio en Palmira durante meses, pero foi traicioada polos xefes árabes do deserto, que axudaron a Aureliano a tomar a cidade. Zenobia fuxíu co seu fillo ata o río Éufrates, onde foron capturados. -
350
HIPATIA
BIOGRAFÍA Sábese que inventou un destilador, un aparato para medir o nivel da auga e outro para medir a densidade relativa e a gravedade dos líquidos. Ademais perfeccionou o astrolabio, instrumento que determina a posición das estrelas sobre a bóveda celeste.Moi importante foi tamén o seu labor como maestra de Filosofía da escola neoplatónica, Matemáticas e Astronomía. -
470
ASPASIA
BIOGRAFÍA Pouco se sabe da súa vida, excepto do período en que estivo unida a Pericles, entre os anos 445 e 429. Nacera en Mileto, na Xonia, unha das rexións máis florecientes de Grecia. Pénsase que os seu pai, Axioco, era rico, dada a excelente educación que deu á súa filla. Ademais, nas cidades xonias non era raro que as nenas fosen á escola. Non se sabe a razón pola que marchou a Atenas, arredor do ano 450. Crese que alí exerceu como hetaira. -
500
TEODORA
BIOGRAFÍA Parece que naceu arredor do ano 500 na costa da actual Turquía. A súa familia trasladouse a Constantinopla, onde o seu pai atopou traballo como coidador dos animais do hipódromo. Na infancia coñeceu a pobreza, víndose obrigada a traballar no teatro e no circo, actividade que entón iba moi ligada á prostitución. Nunha estancia en Alexandría coñeceu a Severo, home de ampla cultura e defensor da herexía monofisita, que Teodora tamén adoptou. -
Mar 24, 614
TEANÓ
BIOGRAFÍA Nacida en Crotona, sur de Italia, no s. VI a.C., foi unha matemática grega, esposa de Pitágoras e membro da escola pitagórica. Era filla dun home rico, Milón, que se converteu en mecenas de Pitágoras. Foi alumna na súa escola, despois mestra e finalmente casou co famoso matemático, co cal tivo tres fillos. Investigou e escribíu tratados sobre temas diversos: a Cosmoloxía, a Medicina (o desenrolo fetal), a psicoloxía infantil. -
May 21, 625
SAFO
BIOGRAFÍA
Casi todos os seus poemas están dedicados a mulleres do seu círculo, excepto algúns dirixidos á súa filla e ós seus irmáns. É famoso tamén o Himno a Afrodita “de trono adornado, filla de Zeus enganosa”. Cultivou un tipo de poesía chamada lírica monódica, pensada para ser interpretada con acompañamento dun instrumento musical. -
Sep 16, 1098
HILDEGARDA DE BINGEN
BIOGRAFÍA Hildegarda de Bingen foi moi por diante do seu tempo non só pola súa polifacética obra, senón tamén por opinións singulares, como a importancia da gratificación sexual para as mulleres, ou a exculpación de Eva, a quen consideraba unha víctima de Satán, que envexaba a súa capacidade de dar vida. Morreu no mosteiro de Bingen, en 1179, con 81 anos. Pronto foi venerada como santa. En 2012 foi proclamada “Doutora da Igrexa”. -
Mar 10, 1465
BEATRIZ GALINDO
BIOGRAFÍA A raíña Isabel, consciente das limitacións da súa formación pero con desexos de perfeccionala, fixo chamar a Beatriz á Corte para que fose mestra dela e das súas fillas Isabel, Juana, María e Catalina, consideradas as princesas máis cultas do seu tempo. Coñecida xa co apelativo de “A Latina”, según a costume da época os reis promoveron o seu casamento cun home de prestixio, Francisco Ramírez de Madrid, “o Artilleiro”, co que tivo dous fillos. -
ANNIE CANNON
BIOGRAFÍA En 1911 sucedió en Fleming como responsable del archivo fotográfico.En 1938 fue nombrada profesora de astronomía de William Cranch Bond.A partir de 1924 extendió su trabajo,catalogando decenas de miles de estrellas adicionales hasta la magnitud 11 para la Henry Draper Extension de dos volúmenes.También descubrió unas 300 estrellas variables y 5 novas. -
SARAH MATHER
BIOGRAFÍA Antigamente cando o casco dun submarino ou dun barco era danado a única posibilidade de reparación era izar as naves. Non foi ata 1864 cando Sarah Mather, unha estadounidense, patentou un invento moi práctico: o primeiro telescopio submarino, esta neoiorquina creou un telescopio que permitía ver os defectos ou danos do buque ou submarino sen necesidade de sacalo da auga o que aportaba precisión na valoración dos danos e o seu posterior arranxo. -
GEORGE SAND
BIOGRAFÍA “J’ai un but, une tâche, disons le mot, une passion. Le métier d’écrire en est une violente et presque indestructible. ”
George Sand à Jules Boucoiran, 4 mars 1831, Correspondance, t. I, p.817
George Sand a écrit continûment entre 1830 et 1876. Son œuvre romanesque, déjà considérable, ne doit pas masquer l’ampleur et la diversité de ses écrits : contes et nouvelles, pièces de théâtre, articles critiques et politiques, textes autobiographiques, et vingt-six volumes de Correspondance -
FLORENCE NIGHTINGALE
BIOGRAFÍA Foi unha enfermeira, escritora e estadística británica, considerada unha das pioneiras da enfermería
moderna e creadora do primeiro modelo conceptual de enfermería. Destacou dende moi nova nas matemáticas,
e aplicou todos os seus coñecementos de estadística a epidemioloxía e a estadística sanitaria. Foi a primeira
Muller admitida na Royal Statistical Society británica, e membro honorario da American Statistical Association -
ELISABETH BLACKWELL
BIOGRAFÍA
En 1849 convertíase na primeira muller en recibir o título de doctora.Principalmente dedicouse a ciruxía ata ter un percance, ó cal lle fixo perder a vista de un ollo e o seu traballo na ciruxía. A partir de aquí crea en EEUU unha Escola de Enfermería para mulleres ca sua irmán Emily e faranse coñecer na Guerra de Sucesión cas súas discípulas. -
ELLEN SWALLOW RICHARDS
BIOGRAFÍA Ellen vai realizar cursos universitarios nas materias de matemáticas, francesa e latín. Para pagar estes cursos Ellen vai traballar como mestra na escola do pobo e realizar traballo de limpeza e titoría.
En 1887 Ellen foi asignada por partes das autoridades sanitarias dos Estados Unidos para o traballo de laboratorio dun estudio de total subministro de auga nos Estados Unidos. -
OLIMPIA VALENCIA
BIOGRAFÍA Naceu no seo dunha familia acomodada. Seu pai era hostaleiro. En 1919 trasladouse de Madrid a Santiago para
cursar a carreira de medicina licenciándose en 1925 con matrícula de honra. En 1930 publicou un libro titulado “ La
colesterinemia en la sangre en relación con la anestesia cirúrxica”.
En 1928 pasa a vivir a Vigo onde se anunciará como médica especialista en enfermidades da muller. Conseguir o seu
recoñecemento non foi fácil debido ao seu xénero. -
SOFIA VASILYEVNA KOBALÉSKAYA
BIOGRAFÍA Sofía Kovaléskaya en Mosco no calendario Europeo e morreu o 10 de Febreiro de 1891 en Estocolmo con tan só 41 anos por unha gripe. Destacou como unha matemática de talento excepcional na Rusia do século XIX. Naquel entonces Rusia atopábase nun contexto de enriquecemento pois moitos avances na área do coñecemento estaban tendo lugar. Malia isto tivo que loitar por destacar nun mundo que estaba “so feito para homes”. Foi a primeira muller que logrou un posto universitario en Europa. -
SOFIA VASÍLYEVNA KOVALÉSKAYA
BIOGRAFÍA Sofía vai vivir a súa infancia en Palibino, un lugar de Bielorrusia. A súa familia é descendente dun rei de Polonia. A entorna familiar fai que se aficione á lectura e á poesía e de ahí á ansia da ciencia. Sofía pronto destacou as súas dotes na álxebra escribindo a súa primeira obra ( “Comecei a sentir unha atracción tan intensa polas matemáticas, que empecei a descoidar os meus outros estudos»)con tan só trece anos. -
HERTHA MARKS AYRTON
BIOGRAFÍA Hertha tamén foi membro activo da Unión Política e Social da Muller e participou, entre 1906 y 1913, dentro do movemento de mulleres sufraxistas. Foi membro fundadora da Federación Internacional de Mulleres Universitarias e da Unión Nacional de Traballadores Científicos. Desempeñouse como vicepresidenta da Federación Británica de Mulleres Universitarias e vicepresidenta da Unión Nacional de Sociedades polo Sufraxio das Mulleres.Todo isto debido á gran marxinación e inconvenientes que a socied -
WILLIAMINA PATON STEVENS FLEMING
BIOGRAFÍA Traballou como empleada do fogar dun famoso profesor de astronomía, e en 1881 Edward Charles Pickering, o profesor de astronomía, ofreceulle a Williamina un traballo temporal no observatorio para encargarse de facer tarefas rutinarias de oficina e algunhas contas matemáticas, e pasou a formar parte do grupo de investigación. Serviu de moita axuda e era incluso temida, pero tamén admirada, por algunhas persoas. Axudou a elaborar un sistema de asignación de estrelas. -
ELIZABETH KNIGHT BRITTON
BIOGRAFÍA Nace en Nueva York no ano 1858 e crece en Cuba,onde a súa familia tiña unha plantación de azúcre. Chega a ser brióloxa, botánica e escritora estadounidense.
Tras asistir en colexios de Nueva York e Cuba, gradúase na Escola Normal, onde traballa durante 10 anos. -
NETTIE MARIA STEVENS
BIOGRAFÍA Stevens foi unha das primeiras mulleres estadounidenses a quen se lle recoñeceu pola súa contribución a ciencia. Descubreu que nalgunhas especies os cromosomas son diferentes entre os sexos, a través da observación de cromosomas de insectos. O descubrimento foi a primeira vez que diferencias observables entre cromosomas puideron ser asociadas a unha diferencia física observable (se un individuo é masculino o feminino). Este traballo foi realizaouse en1905. -
HENRIETTA LEAVITT
BIOGRAFÍA A historia de Henrietta Leavitt é certamente descoñecida para o gran público. Non figura en moitos libros, nin é coñecida a pesar de terse convertido nunha muller que fixo descubrimentos moi importantes nun mundo “só de homes”. Leavitt pasou á historia sen demasiados documentos da súa vida, nin apenas recoñecementos. -
LISE MEITNER
BIOGRAFÍA Universidade de Viena: Ingresou no 1901 e doctorouse en mediciña no 1907 coa tesis “condución da calor en corpos non homoxéneos”, cos millores resultados.Foi a primeira muller que se graduou en Física na Universidade de Viena.Ingresou en Berlín para recibir clases de Max Plack. -
EMMY NOETHER
BIOGRAFÍA Os aneis noetherianos foron nomeados no seu honor, xa que foi ela quen introduciu a condición da cadea ascendente, pero tamén fala de grupos noetherianos, módulos noetherianos, espazos topolóxicos noetherianos, etc. A súa busca creou un corpo de principios que uniu álxebra, xeometría, topoloxía e lóxica. O seu xenio foi amplamente recoñecido pola comunidade matemática. -
INGE LEHMANN
BIOGRAFÍA Inge converteuse en pioneira entre as mulleres e científicos. Foi a unha escola mixta xestionada pola tía de Niels Bohr onde os nenos e as nenas estudaban e aprendían os mesmos temas.En 1920 obtivo un título en matemáticas despois de 12 anos de estudos de pregrao e postgrao na Universidade de Copenhague e de Cambridge.Inge empezou a carreira de sismoloxía en 1925 e coa axuda de N.E. Norlund estudou redes sísmicas en Dinamarca e en Groenlandia. -
EUGENIA PEREIRA RODRÍGUEZ
BIOGRAFÍA Realiza por libre tres cursos de bacharelato no Instituto ourensán onde obtén de media notable. Cando decide continuar os estudos na Universidade, atópase ca oposición de seu pai que estaba en contra de que estudasen as mulleres, xa que o seu único traballo era realizar as tarefas domésticas. -
JIMENA FERNÁNDEZ DE LA VEGA
BIOGRAFÍA Completaron os estudos de mediciña na Universidade de Santiago,convalidando francés e alemán.En Xuño de 1919 realizaron o exame de grao de licenciatura, que aprobaron con Sobresaínte, e ambas irmáns presentáronse en Setembro aos exercicios de oposición ao Premio Extraordinario,conseguindo Jimena un dos premios concedidos. -
GERTY RADNITZ
BIOGRAFÍA Gerthy levou a cabo investigacións mentras traballaba en Viena e publicou artículos sobre trastornos do sangue.Durante a súa estancia en Roswell, Gerthy e Carl investigaron o metabolismo dos carbohidratos e escribiron máis de 50 artículos.En 1929 descubriron o Ciclo de Cori.Mentras traballaban na universidade de Washintong, descubriron un composto chamado Éster de Cori.Os seus descubrimentos foron cruciais para desenvolver novos tratamentos contra a diabetes. -
CECILIA PAYNE-GAPOSCHKIN
BIOGRAFÍA En 1925 converteuse na primeira persoa en acadar un
doctorado en Astronomía na agora universidade de
Harvard grazas á súa tese “Stellar Atmospheres, A
Contribution to the Observational Study of High
Temperature in the Reversing Layers of Stars”
(atmosferas estelares, unha contribución
ao estudo de observación das altas
temperaturas nas capas inversoras das
estrelas), que foi caracterizada por moito
tempo como a máis brillante tese -
BARBARA MCCLINTOCK
BIOGRAFÍA Nos años corenta e cincuenta, McClintock descubriu o proceso de transposición de elementos do xenoma empregouno para explicar como os xenes determinan certas características físicas. Desenvolveu hipóteses sobre a regulación da expresión xénica e a transmisión dos caracteres dos parentales á proxenie de plantas de millo. Estas investigacións foron observadas con escepticismo por parte dos seus colegas, o que provocou que deixara de publicar os seus datos en 1953. -
PAZ PARADA PUMAR
BIOGRAFÍA En 1929 casou cun médico puericultor e marcharon a Lérida ese mesmo ano ata 1932, posto que el gañara unhas oposicións de Inspector de Sanidade; mentras ela montou un laboratorio.Pasado un tempo asentáronse en lugo porque el obtivera praza. A Guerra Civil viviuna moi de cerca a causa de qu eo seu home estivo suspenso de emprego e soldo por ser amigo e ter ideas de esquerdas.Despois da guerra volveron a Ourense porque Paz quería ser a primeira muller inscrita do Colexio Provincial de Médicos. -
ANTONIA FERRÍN MOREIRA
BIOGRAFÍA Licenciada en Química, Farmacia e Maxisterio en 1941 e en Ciencias Exactas en 1954.Primeira doutora en Matemáticas da USC e primeira profesora da Facultade.Impartiu docencia en ensino secundario dende o 1934 ata 1954.Catedrática da Escola Normal desde 1954 ata a xubilación.No 2008 foi nomeada madriña do 50º aniversario da Licenciatura de Matemáticas da Universidade de Santiago de Compostela. -
SARA BORELL
BIOGRAFÍA
Sara publicaba en revistas especializadas de difusión internacional desde a súa primeira publicación en Nature en 1952. As súas investigacións están recollidas no Journal of Clinical Endocrinology and Metabolism, no Biochemical Journal, no Journal of Endocrinology e no Hormone Research. -
PILAR DE MADARIAGA ROJO
BIOGRAFÍA Se licenció en Químicas en 1929 e inició una carrrera investigadora y docente. Obtuvo una beca de la
universidad de mujeres Vassar College (Nueva York) para el curso 1929-30,que completó con otra de nueve meses
concedida por la Junta de Ampliación de Estudios. -
GALA PLACIDIA
BIOGRAFÍA Aelia Galla Placidia era filla do emperador hispano Teodosio I e da súa segunda esposa, Gala. No 395, á morte de Teodosio, o Imperio romano quedou definitivamente dividido entre os seus fillos varóns: oriente para Arcadio, occidente para Honorio. Gala, todavía unha nena, foi vivir a casa do xeneral Estilicón, pois estaba prometida ao seu fillo. Arcadio morreu e as loitas sucesorias desembocaron nunha matanza de pobos bárbaros asociados ao Imperio. -
EGERIA
BIOGRAFÍA nda que os datos biográficos son poucos, e algúns obxecto de discusión, Exeria, tamén chamada Eteria nalgúns escritos, foi unha viaxeira e escritora oriunda da provincia romana da Gallaecia, en Hispania. En palabras de Valerio del Bierzo “nacida no extremo litoral do mar océano occidental”. Do que non hai dúbida é de que era de ascendencia nobre, tiña un nivel cultural notable e unha cómoda posición económica. Nos seus escritos revélase como unha muller de profunda relixiosidade.
