Atomoaren denbora lerroa (3.-D DBH Miley Burgos eta Sara Barceló)

Daltonen erdu atomikoa

1808

Daltonek eredu atomiko bat sortu zuen. Horretarako, lau lege sortu zituen:

1. Atomoa materiaren zatirik txikiena eta zatiezina da.
2. Elementu berdinen atomoak masa bera dute.
3. Elementu desberdinen atomoak masa desberdina dute.
4. Konposatuak elementu desberdinak batzen sortzen dira, eta konposatuek beraien elementuen masa bera izango dute.

Bere eredu atomikoa estatikoa zen.

Thomsonen eredu atomikoa

1904

Thomsonek eredu berri bat proposatu zuen. Bere ustez, atomoa karga positiboz osatuta zegoen, eta elektroiak esferan txertatuta zeuden.
Eredu hau estatikoa zen; hau da, elektroiak geldirik zeuden, atomoan itsatsita.
Eredu honi "mahaspasa-pudina" deitzen zaio, bere itxurarengatik.

Rutherforden eredu atomikoa

1911

Rutherfordek atomoaren eredu bat egin zuen. Honako hau uste zuen:
Atomoaren masa gehiena nukleoan dago, eta nukleoa karga positiboz osatuta dago. Elektroiak nukleoaren inguruan daude biraka. Gainera, elektroi eta protoi kantitatea bera da.
Eredu honetan atomoa trinkoa dela frogatu zuen; hau da, atomoaren zatirik handiena hutsik dagoela. Horrez gain, neutroien existentzia asmatu zuen.

Bohren eredu atomikoa

1913

Bohrek eredu atomikoa Rutherfordenatik abiatu zen. Hiru lege sortuz zituen:
1. Elektroiak nukleoaren inguruan biraka daude, orbita zirkularretan.
2. Orbita bakoitzean elektroi kopuru zehatz bat bakarrik egon ahal da. Kantitate hori kalkulatzeko formula hau sortu zuen: 2n^2
3. Elektroi bat orbita batetik bestera pasatzeko bere energia aldatu behar da.
Bohren eredu atomikoa lehenengo eredu kuantikoa izan zen.

Gaur egungo eredu atomikoa

1918

Gaur egungo eredua Bohren eredua desarroiatuta da. Nukleoa atomoaren erdian dago, eta protoiez eta neutroiez osatua dago. Nukleoa atomoaren tamaina 10 000 aldiz txikiagoa da. Hala ere, nukleoa atomoaren masa handiena du, protoien eta neutroien masa elektroiena baino askoz handiagoa delako.
Elektroiak nukleoaren inguruan biraka daude, orbita zehatzik jarraitu gabe, eta elektroi eta protoi kopurua bera da.