11ος-150ς αιώνας

Θάνατος Βασιλείου Β'

1025

Αρχικά, ο Βασίλειος επρόκειτο να ταφεί στην τελευταία σαρκοφάγο που υπήρχε στη ροτόντα του Μέγα Κωνσταντίνου στον Ναό των Αγίων Αποστόλων στην Κωνσταντινούπολη. Ωστόσο, αργότερα ζήτησε από τον αδελφό και διάδοχό του Κωνσταντίνο Η' να ταφεί στην εκκλησία του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου, στο Μπακίρκιοϊ, ένα προάστιο έξω από τα τείχη της Κωνσταντινούπολης. Ο επιτάφιος περιέγραφε τις εκστρατείες και τις νίκες του αυτοκράτορα.

Η περιόδος κρίσης της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας

Period: 1025 to 1453

Μετά το θάνατο του Βασιλείου Β΄ (1025) άρχισε μια περίοδος κρίσης. Με την ενθρόνιση των Κομνηνών (1081) αντιμετωπίστηκε η κρίση και άρχισε η ανασυγκρότηση του κράτους. Η δυναστεία όμως που διαδέχτηκε του Κομνηνούς, οι Άγγελοι, δεν μπόρεσαν να αποκρούσουν τις εξωτερικές απειλές και το Βυζάντιο καταλύθηκε από τους σταυροφόρους (1204). Η άλλοτε κραταιά αυτοκρατορία μετατράπηκε σε μια αδύναμη αυτοκρατορία των Στενών που είχε πελώριο κεφάλι, αλλά πολύ ασθενικό σώμα.

Μεγάλο σχίσμα των δύο Εκκλησιών

1054

Στα χρόνια του Κωνσταντίνου Θ' η παλιά αντιπαράθεση Ανατολής-Δύσης, που αφορούσε ουσιαστικά το ζήτημα της κυριαρχίας επί της χριστιανικής οικουμένης,οδηγήθηκε στη ρήξη. Οι σχέσεις μεταξύ των πατριαρχείων Ρώμης και Κωνσταντινούπολης, με το οποίο συμπαρατάχτηκαν τα πατριαρχεία Αντιοχείας, Ιεροσολύμων και Αλεξανδρείας, διακόπηκαν πλήρως. Το γεγονός αυτό είναι γνωστό ωςΣχίσμα των δύο Εκκλησιών.

Η Μάχη του Ματζικέρτ

1071

Η μάχη του Μαντζικέρτ έγινε μεταξύ της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας και των Σελτζούκων Τούρκων. Ο αυτοκράτορας Ρωμανός Δ' Διογένης ηττήθηκε, αιχμαλωτίστηκε και απελευθερώθηκε μετά την καταβολή λύτρων, ενώ η Βυζαντινή αυτοκρατορία υποχρεώθηκε στην καταβολή ετήσιου φόρου και την παραχώρηση μερικών φρουρίων στους Σελτζούκους. Αυτή η πανωλεθρία των βυζαντινών στρατευμάτων και, κυρίως, η εσωτερική πολιτική παράλυση που ακολούθησε, επέτρεψε τη μόνιμη εγκατάσταση των Σελτζούκων στη Μικρά Ασία.

Στέψη Αλέξιου Α' Κομνηνού

1081

Καταγόταν από τη μεγάλη αριστοκρατική στρατιωτική οικογένεια των Κομνηνών, που κατείχε μεγάλες εκτάσεις στην Κασταμώνα της Παφλαγονίας. Ήταν τρίτος γιος του Ιωάννη Κομνηνού (αδελφού του Αυτοκράτορα Ισαάκιου Α΄ Κομνηνού) και της Άννας Δαλασσηνής. Ο Αλέξιος από πολύ νωρίς κατατάχθηκε στον αυτοκρατορικό στρατό και αντιμετώπισε αρκετούς στασιαστές και διεκδικητές του αυτοκρατορικού θρόνου.Το 1081 στασίασε και ο ίδιος με τους αδελφούς του και πήρε τον θρόνο από το Νικηφόρο Γ΄.

Το Χρυσόβουλο του Αλέξιου Α' Κομνηνού

1082

Το 1082, για να ανταμείψει τους συμμάχους του (δηλαδή τους Βενετούς), ο Αλέξιος ο Α' τους έδωσε με το χρυσόβουλο κάποια προνόμια: α)Παραχώρησε τίτλους καθώς και χρηματικές χορηγίες στους άρχοντες της Βενετίας. β)Παραχώρησε στους εμπόρους της Βενετίας σκάλες (αποβάθρες) και εμπορικά καταστήματα στην προκυμαία της Κωνσταντινούπολης. γ)Επέτρεψε στους Βενετούς να εμπορεύονται ελεύθερα, χωρίς να χρειάζεται να πληρώνουν δασμούς σε όλα τα λιμάνια της αυτοκρατορίας.

Η Πρώτη Σταυροφορία

Period: 1096 to 1099

Η Πρώτη Σταυροφορία \ήταν η πρώτη από μία σειρά σταυροφοριών που προσπάθησαν να ανακαταλάβουν τους Αγίους Τόπους, κλήθηκε από τον Πάπα Ουρβανό Β΄ στη Σύνοδο του Κλερμόν το 1095. Ο Ουρβανός κάλεσε μία στρατιωτική εκστρατεία για να βοηθήσει τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία, η οποία είχε χάσει πρόσφατα το μεγαλύτερο μέρος της Μικράς Ασίας από τους Σελτζούκους. Κορυφώθηκε τον Ιούλιο του 1099 με την κατάκτηση της Ιερουσαλήμ και την ίδρυση του Βασιλείου της Ιερουσαλήμ.

Στέψη Ιωάννη Κομνηνού

1118

Ο Ιωάννης Β΄ Κομνηνός ή Ιωάννης ο Καλός ή Καλοϊωάννης ήταν Αυτοκράτορας του Βυζαντίου από τη Δυναστεία των Κομνηνών. Ήταν το τρίτο παιδί και ο πρώτος γιος και διάδοχος του Αλέξιου Α΄ Κομνηνού και της συζύγου του Ειρήνης Δούκαινας. Ήταν ο δεύτερος και κορυφαίος Αυτοκράτορας από τη Δυναστεία των Κομνηνών. Στάθηκε αρκετά ευσεβής και αφοσιωμένος Αυτοκράτορας· ο βασικός του στόχος ήταν να αποκαταστήσει τη ζημιά, που είχε προκαλέσει πριν από μισό αιώνα στην Αυτοκρατορία η ήττα στη Μάχη του Μαντζικέρτ.

Θάνατος Αλέξιου Α' Κομνηνού

1118

Τις τελευταίες ημέρες της ζωής του δεν τις πέρασε σε ηρεμία. Η σύζυγός του Ειρήνη, και η κόρη του Άννα, συνωμοτούσαν για να μην τον διαδεχθεί ο Ιωάννης στο θρόνο, αλλά ο σύζυγος της Άννας, ο Νικηφόρος Βρυέννιος. Το σχέδιο τους όμως απέτυχε. Ο Ιωάννης πήγε μυστικά στο μοναστήρι των Μαγγάνων, όπου βρισκόταν ο πατέρας του και πήρε το Αυτοκρατορικό δαχτυλίδι από το χέρι του, λίγες ώρες πριν αποβιώσει. Ο Αλέξιος Α΄ ετάφη στη Μονή Παμμακάριστου στην Κωνσταντινούπολη.

Στέψη Μανουήλ Α' Κομνηνού

1143

Ο Μανουήλ Α΄ ο Κομνηνός ή Μανουήλ ο Μέγας ήταν Βυζαντινός αυτοκράτορας του 12ου αιώνα, βασίλευσε σε μία κρίσιμη καμπή στην ιστορία της Βυζαντινής αυτοκρατορίας και της Μεσογείου. Ο Μανουήλ Α΄ ήταν τέταρτος και μικρότερος γιος του Ιωάννη Β΄ Κομνηνού και της Ειρήνης της Ουγγαρίας. Στην εποχή του η Δυναστεία των Κομνηνών βρέθηκε στην τελευταία μεγάλη περίοδο ακμής, η Βυζαντινή αυτοκρατορία έγινε πανίσχυρη οικονομική και στρατιωτική δύναμη με μεγάλη πολιτιστική αναγέννηση.

Η Μάχη στο Μυριοκέφαλο Φρυγίας

1176

Ο βυζαντινός στρατός δεν μπόρεσε να ανακόψει την πρόοδο των Σελτζούκων Τούρκων και στο Μυριοκέφαλο Φρυγίας σχεδόν εξολοθρεύτηκε. Η νίκη αυτή παγίωσε τη θέση των Τούρκων και επηρέασε καθοριστικά τη φυσιογνωμία της Μ. Ασίας. Οι καταλήψεις πόλεων, οι σφαγές και η φυγή των χριστιανών στις γειτονικές χώρες, σε συνδυασμό με τις συνέπειες της πείνας και της πανούκλας, επέφεραν τον εξισλαμισμό των μικρασιατικών επαρχιών που άλλοτε αποτελούσαν τους πνεύμονες του Βυζαντινού Κράτους.

Η Τρίτη Σταυροφορία

Period: 1189 to 1192

Η Τρίτη Σταυροφορία , γνωστή και ως Σταυροφορία των Βασιλέων, ήταν μία προσπάθεια των Ευρωπαίων ηγετών να ανακαταλάβουν τους Αγίους Τόπους από τον Σαλαντίν. Ήταν σε μεγάλο βαθμό επιτυχημένη, αλλά δεν επέτυχε τον απώτερο σκοπό της, που ήταν η ανάκτηση της Ιερουσαλήμ. Ωθούμενοι από θρησκευτικό ζήλο, ο Ερρίκος Β΄ της Αγγλίας και ο Φίλιππος Β΄ Αύγουστος της Γαλλίας σταμάτησαν τη μεταξύ τους σύγκρουση, για να οδηγήσουν μία νέα Σταυροφορία. Απέτυχαν, όμως, να ανακαταλήψουν την Ιερουσαλήμ.

Η Τέταρτη Σταυροφορία

Period: 1201 to 1204

Η Δ' Σταυροφορία είχε σκοπό και στόχο την κατάληψη της Ιερουσαλήμ μέσω μιας εισβολής στην Αίγυπτο και την Αλεξάνδρεια, αλλά παρέκκλινε από τον στόχο της και οι Σταυροφόροι κατέλαβαν τελικά την Κωνσταντινούπολη. Το ενδιαφέρον της νέας σταυροφορίας ανακίνησε ο πάπας Ιννοκέντιος Γ'. Η επικράτηση των υλικών συμφερόντων, η οποία ήταν αισθητή και στις προηγούμενες Σταυροφορίες, εκδηλώθηκε ξεκάθαρα κατά την Δ’ Σταυροφορία με την κατάληψη της Κωνσταντινούπολης το 1204.

Α' Άλωση Κωνσταντινούπολης από τους Σταυροφόρους

1204

Η πολιορκία και η Άλωση Κωνσταντινούπολης σημάδεψαν την κορύφωση της Τέταρτης Σταυροφορίας. Οι Σταυροφόροι, με επικεφαλής τον Ερρίκο Δάνδολο, τον Βονιφάτιο τον Μομφερρατικό και τον Βαλδουίνο της Φλάνδρας, κατέλαβαν, λεηλάτησαν και κατέστρεψαν τμήματα της Κωνσταντινούπολης. Μετά την Άλωση της Πόλης ιδρύθηκε η Λατινική Αυτοκρατορία και ο Βαλδουίνος της Φλάνδρας στέφθηκε Αυτοκράτορας ως Βαλδουίνος Α΄ της Κωνσταντινούπολης στην Αγία Σοφία.

Η Μάχη της Πελαγονίας

1259

Η μάχη της Πελαγονίας έλαβε χώρα, ανάμεσα στην Αυτοκρατορία της Νίκαιας και στη συμμαχία που είχε δημιουργηθεί εναντίον της από το Βασίλειο της Σικελίας, το Δεσποτάτο της Ηπείρου και το Πριγκιπάτο της Αχαΐας. Ήταν γεγονός αποφασιστικής σημασίας για την ιστορία της ανατολικής Μεσογείου. Η μάχη ήταν πραγματικός θρίαμβος για την αυτοκρατορία της Νίκαιας. Η απειλή για τη Θεσσαλονίκη είχε εκλείψει και ο Μιχαήλ Παλαιολόγος μπορούσε να στρέψει την προσοχή του στην ανάκτηση της Κωνσταντινούπολης.

Η ανάκτηση της Κωνσταντινούπολης

1261

Η Ανακατάληψη της Κωνσταντινούπολης έγινε από τις δυνάμεις της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας της Νίκαιας. Αυτό έγινε την εποχή της δυναστείας των Παλαιολόγων, που η πόλη ήταν πρωτεύουσα της Λατινικής αυτοκρατορίας της Κωνσταντινούπολης. Ο Αυτοκράτορας Μιχαήλ Η΄ μπήκε θριαμβευτικά στην πόλη και στέφθηκε στην Αγία Σοφία. Τα δικαιώματα του νόμιμου Αυτοκράτορα Ιωάννη Δ΄ Βατάτζη, στο όνομα του οποίου κυβερνούσε ως επίτροπος ο Παλαιολόγος, παραμερίστηκαν και ο νεαρός Ιωάννης Δ΄ τυφλώθηκε και φυλακίστηκε.

Η κατάκτηση της Προύσας

1326

Η Πολιορκία της Προύσας έλαβε χώρα από 1317/20 μέχρι τις 6 Απριλίου 1326 και έληξε με κατάληψη της πόλης από τους Οθωμανούς. Οι Οθωμανοί δεν είχαν καταλάβει πόλεις νωρίτερα - η έλλειψη εμπειρίας και η έλειψη κατάλληλου οπλισμού σ' αυτό το στάδιο του πολέμου σήμανε την κατάληψη της πόλης μετά από 6 ή 9 χρόνια πολιορκίας. Μετά την άλωση της πόλης, η Προύσα έγινε η πρώτη πρωτεύουσα του οθωμανικού κράτους και παρέμεινε πρωτεύουσα μέχρι το 1366, όταν η πρωτεύουσα μεταφέρθηκε στην Εντιρνέ.

Η πτώση της Καλλίπολης

1354

Η Κατάληψη της Καλλίπολης έγινε από τους Οθωμανούς, Μέχρι τότε, η Καλλίπολη ήταν κτήση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Μετά από πολλές ήττες που υπέστη τον τελευταίο μισό αιώνα, η Βυζαντινή Αυτοκρατορία είχε χάσει σχεδόν όλες τις κτήσεις της στην Ανατολία. Η έξοδος στο Αιγαίο και στη Θάλασσα του Μαρμαρά επέτρεπε στους Οθωμανούς να καταλάβουν τις νότιες περιοχές των Βαλκανίων και να επεκταθούν στη Σερβία και στην Ουγγαρία.

Η μάχη του Κασσυφοπεδίου

1389

Η Μάχη στο Κοσσυφοπέδιο αποτέλεσε κρίσιμη αλλά και πολύνεκρη σύγκρουση των στρατευμάτων της επεκτεινόμενης Οθωμανικής αυτοκρατορίας και της Σερβίας του Μοράβα. Και οι δύο στρατοί εκμηδενίστηκαν στη μάχη. Τους Οθωμανούς οδήγησε επικεφαλής στη μάχη ο Σουλτάνος Μουράτ Α΄. Ο αντίπαλος στρατός ήταν υπό τον πρίγκηπα Λάζαρο Χρεμπελιάνοβιτς. Και ο Λάζαρος και ο Μουράτ έχασαν τη ζωή τους και τα απομεινάρια των στρατευμάτων τους τελικά υποχώρησαν από το πεδίο της μάχης.

Η μάχη της Άγκυρας

1402

Η μάχη πραγματοποιήθηκε ανάμεσα στους Μογγόλους του Ταμερλάνου και τους Οθωμανούς Τούρκους και τους Σέρβους του σουλτάνου Βαγιαζήτ Α' στην Άγκυρα κατά τις εκστρατείες του Ταμερλάνου. Μετά τη μάχη τόσο οι Μογγόλοι όσο και οι Οθωμανοί, μετρούσαν συνολικά απώλειες του ύψους των 40.000 ανδρών. Αλλά οι πρώτοι είχαν κερδίσει μια τεράστια νίκη. Η νίκη είχε ιδιαίτερη σημασία και για τους Βυζαντινούς, καθώς καθυστέρησε την κατάκτηση της Πόλης. Οι Βυζαντινοί όμως δεν εκμεταλλεύτηκαν αυτή την ευκαιρία.

Η Δεύτερη Σταυροφορία

Period: 1447 to 1449

Η Δεύτερη Σταυροφορία ήταν μία προσπάθεια της Δύσης να αντεπιτεθεί στην όλο και αυξανόμενη πίεση των Σελτζούκων Τούρκων. Ο πάπας Ευγένιος Γ΄, όταν έμαθε τα νέα για τη δυσχερή θέση στην οποία είχαν περιέλθει οι σταυροφορικές ηγεμονίες, εξέδωσε βούλα την 1η Δεκεμβρίου 1145, με την οποία κήρυσσε την έναρξη Σταυροφορίας. Κατάφερε να χειροτερέψει την κατάσταση για τα σταυροφορικά κράτη, αλλά και να μεγαλώσει το χάσμα μεταξύ της δυτικής Χριστιανοσύνης και της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας.

Β' Άλωση Κωνσταντινούπολης από τους Σελτζούκους Τούρκους

1453

Η Άλωση της Κωνσταντινούπολης υπήρξε το αποτέλεσμα της πολιορκίας της βυζαντινής πρωτεύουσας, της οποίας Αυτοκράτορας ήταν ο Κωνσταντίνος ΙΑ΄ Παλαιολόγος, από τον οθωμανικό στρατό, με επικεφαλής τον σουλτάνο Μωάμεθ Β΄. Το Βυζάντιο ήταν ήδη εξασθενημένο και διαιρεμένο τους τελευταίους δύο αιώνες. Οι πολιτικές και θρησκευτικές έριδες, η αδυναμία βοήθειας από τη Δύση, η άσχημη οικονομική κατάσταση και η φυγή ανθρώπινου δυναμικού, οδήγησαν στη σταδιακή εξασθένηση και συρρίκνωση.