-
220 BCE
Asya Hun kuruluş
İlk Türk devletlerinden biri olan Asya Hun Devleti Milattan Önce kurulmuştur. İlk Türk devleti olma özelliği ile sıkça sorularda ve sınavlarda karşımıza çıkmaktadır. Asya Hun Devleti’ni Sakalar(İskitler) ile karıştırmayın. Sakalar yani İskitler ilk Türk topluluğudur. Asya Hun Devleti ise ilk Türk devletidir. Asya Hun Devleti MÖ 220 yılında kuruldu -
216
Asya Hun Devleti'nin yıkılışı
216 yılında yıkılmıştır.
Batı Hunları ARAL GÖLÜ civarına göç etmek zorunda kaldılar. Doğu Hunları ise Kuzey ve Güney olarak ikiye ayrıldı. Ve daha sonra Çinliler tarafından ortadan kaldırıldı. -
370
Avrupa Hun Kuruluşu
Avrupa Hun İmparatorluğu, Orta Asyada varlığını yitirerek Batıya doğru göç ederek Hazar bölgesinde toplanan Hun kütlelerinin bölgede çoğalmasıyla ortaya çıkan, varolduğu kısa dönemde Tarihe silinmeyecek izler bırakmış ve diğer büyük Türk imparatorluklarının temelini oluşturmuş önemli bir devlet olmuştur. -
375
Kavimler Göçü
Kavimler Göçü 375 yılında yaşanmış ve günümüz Avrupa devletlerinin temellerini atan çok önemli bir olaydır. SONUÇLARI: Avrupa'nın bugünkü siyasi ve sosyal yapısı ortaya çıkmıştır.Kavimlerin birleşmesi ile yeni milletler ortaya çıkmıştır. Göçlere dayanamayan Batı Roma İmparatorluğu 476'da yıkılmıştır. -
496
Avrupa Hun Devleti'nin yıkılışı
Attila’nın 453 yılında vefatından sonra yerine geçen çocukları zamanında, Hun Devleti bütünlüğünü koruyamadı. Hunlara bağlı kavimlerin ayaklanması ve Bizans’ın saldırıları sonucu, Hun Devleti yıkıldı (496). Hunlar Karadeniz’in kuzeyine geri döndüler. -
552
1.Köktürk Devleti'nin kurulması
Köktürk Devleti, Türk tarihinde ilk Türk adı ile kurulan devlettir. 552 yılında kurulan bu devletin kurucusu Bumin Kağan’dır. Devletin merkezi Ötüken’dir. Kardeşi İstemi’yi ülkesinin batı bölümüne Yabgu olarak atadı. Bumin Kağan, Orta Asya’daki bütün Türk boylarını egemenliği altında topladı. -
630
1.Köktürk Devleti'nin yıkılması
Türklerin İpek Yolu nedeniyle komşuları ile olan ilişkileri, kültürel yaşamlarını da etkiledi. İpek yolu üzerinde bulunan devletlerle siyasi ve ekonomik ilişkiler gelişti. Bu durum olumlu ve olumsuz sonuçlar doğurdu. İpek Yolu hakimiyetini ele geçirme mücadelesi savaşların yaşanmasına yol açtı.
Köktürkler döneminde ise Tapo Kağan Mani dinini ve bu dinin temsilcilerini koruma altına aldı, Hatta bir Mani dini tapınağı yaptırdı. Bu durum, Köktürk kültürel birliğinin bozulmasına yol açmıştır. -
682
2.Köktürk Devleti'nin kurulması
Çin egemenliğinde yaşamak istemeyen Türkler, her fırsatta isyan ettiler. Bağımsızlığa alışkın olan Türkler, sonunda Kutluk adındaki bir kahraman önderliğinde bağımsızlıklarını kazandılar (682). Kutluk Kağan Ötüken’i devletine merkez yaptı. Bu devlet ikinci Köktürk Devleti olarak bilindiği gibi kurucusunun adından dolayı Kutluk Devleti olarak da adlandırılmaktadır. Kutluk Kağan, Çinlilere karşı başarılar kazanarak devletin toprakarını genişletti. -
742
2.Köktürk Devleti'nin yıkılması
Bilge Kağan, devlet başkanı, kardeşi Kül Tigin ise ordu komutanı idi. Tecrübeli devlet adamı Tonyukuk, Bilge Kağan döneminde de vezirlik görevine devam etti. Tonyukuk ve Kül Tigin’in ölümünden sonra Bilge Kağan devleti tek başına yönetti. Onun ölümünden sonra (734) devlet zayıfladı. Uygur, Basmil ve Karluklar ayaklanarak İkinci Köktürk Devleti’ne son verdiler -
744
Uygur Devleti'nin kurulması
Uygurlar, kadim Türk tarihinin önemli parçalarından biri olan ve Türklerin en eski topluluklarından olan Töles’lerin bir boyudur. Türk tarihine sayısız kitabe, yazıt ve kültürel eserler bırakan Uygurlar yerleşik hayata geçerek yegane geçim kaynağı olarak tarım ve ticareti seçen ilk Türk topluluğu olmuştur. -
840
Uygur Devleti'nin yıkılması
Uygur Devletini yıkarak bir Kırgız Hakanlığı kuran Kırgızlar, Uygurlar'a karşı çok sert davranmışlar ve bu kardeş topluluğun dağılıp muhtelif yerlere göçmelerine sebep olmuşlardır. Nitekim. Uygurlar'dan önemli bir grup, daha önce bazı soydaşlarının gelip yerleştiği Kansu bölgesine göç etmişlerdir. Esas ana kitle ise batıya, bugünkü İç Asya'ya gelip yerleşmişlerdir. Uygurların bu göçünden sonra Ötüken olarak bilinen Orhun nehri kıyılarında Türk nüfus oldukça azalmıştır. -
