-
Karlos II.a hil
Karlos II.a, El Hechizado, ondorengorik gabe hil zen. Honen ondorioz, gatazkak hasi ziren herrialdean eta nazioartean. -
Period: to
Ondorengotza Gerra
Karlos II.a erregearen heriotzak sortutako borroka. Felipe Borboikoa, Luis XIV.a Frantziako erregearen biloba, izan zen Karlos II.aren testamentuan agertzen zena. Baina, Karlos Austriako Artxidukearen aurka borrokatu behar izan zuen koroagatik.- urtean, Karlos artxidukea Inperio Santuko enperadore bihurtu zen.
-
Utrechteko ituna
Itun honek Ondorengotza Gerrari amaiera eman zion, Felipe V.a Borboikoa errege izendatu zuten. Honek Planta Berriko Dekretuak aldarrikatu zituen. Espainiaren inperioa Europan desegin zen. -
Karlos IV.a boterera ailega
Bere agintaldia, Manuel Godoyren eskuetan utzi zuen. zen gehien bat.
Gqinera, Frantziako Iraultzaren eta gerra napoleonikoen ondoriozko ezegonkorturik zegoen Espainia bere erregealdian. -
Espainiak gerra deklaratu Frantziari
Luis XVI.aren exekuzioa eta gero, Espainiak Frantziari gerra deklaratzen dio.
Gainera, Europako monarkiek Frantziako iraultzaren efektuen beldur ziren. Bi urte ondoren, akordio bat egin eta Frantzia eta Espainia aliantza bat ziren. -
Trafalgarko gudua
Tik Tok [ https://vm.tiktok.com/ZNeEKH355/ ] Bideo honek Frantzia eta Britainia Handiaren arteko arazoak azaltzen ditu. Hasieran Trafalgarko gudua azaltzen du, Napoleonen porrota, baina honetaz aparte, nola heldu ziren puntu horretara arte azaltzen du. -
Fontainebleauko ituna
Napoleon eta Manuel Godoyren (Karlos IV.aren lehen ministroa) arteko hitzarmena, Frantziako armadari Espainian sartzeko eta Portugal inbaditzeko baimena ematen ziona, Britainia Handiaren aliatua baitzen. Hala ere, itunak desadostasuna sortu zuen Espainiako biztanleriaren sektore batean, batez ere Frantziarekin izandako aliantzaren aurkarien artean. -
Aranjuezeko matxinada
Espainiako nobleziak gehien bat, Godoyren erreformei aurka egin eta Fernando printzearen aldeegin zuten, matxinada hau eraginik. Godoy kargugabetu zuten eta Karlos IV,ak abdikatu egin zuen, Fernando VII.a errege izateko. Egoera honek Espainiako boterea desegonkortu zuen eta horregatik Napoleoni esku hartzea erraztu zioten. Honek Baionara joateko konbentzitu zuen eta han abdikatzera behartu zion, horrela bere anaia Josef I.a boterean jarriz. -
Espainiako Independentzia Gerra
"Monteleóngo artilleriako parkearen defentsa" margolanak 1808ko maiatzaren 2ko Madrilgo matxinada irudikatzen du, non Daoíz eta Velarde kapitainak tropa napoleonikoen aurka borrokatu ziren. Haien sakrifizioak Espainiaren independentziaren aldeko borrokaren sinbolo bihurtu zen, 1808-1814ko Independentzia Gerran frantsesen okupazioari aurre eginez. -
Cadizko konstituzioaren aldarrikapena
Cádizen bildutako Gorteek Espainiako lehen Konstituzioa idatzi eta onartu zuten. Konstituzio horrek monarkia konstituzionala ezarri zuen gobernu-sistema gisa eta printzipio liberalak sartu zituen, hala nola botereen banaketa eta nazioaren subiranotasuna. Espainiako historiako mugarri garrantzitsua izan zen, erregearen botere absolutua mugatu eta herritarrei eskubide gehiago eman zizkielako. -
Fernando VII.a itzuli
Espainiara itzuli zen, eta konstituzioa indargabetzea eta sistema absolutista berrezartzea erabaki zuen. -
Period: to
Industria iraultza
- hamarkadatik aurrera, liberalak ekonomia sustatzen saiatzeko neurri batzuk jarri zituzten.
- urtean trenbidea inauguratu zen.
- urtean Meategien Buruzko Oinarrien legeak egin iren.
-
Fernando VII.aren heriotza eta Lehen Karlistada
Fernando VII.a hil zen, Isabel II.a alaba oinordeko utziz. Bere anai Carlos María Isidrok ez zuen onartu eta tronua eskatzen zuen, horrek ,gerra zibila, Lehen Karlistada eragin zuen, karlistak (Karlosen aldekoak) eta isabeldarrak (Isabel II.aren aldekoak) artean. -
Konstituzioa onartu
Estatuto Errealaren porrotaren ondoren, 1837ko Konstituzioa onartu zen, monarkia konstituzionala ezarri eta erregearen boterea mugatu, Espainiaren liberalizazioaren bidean urrats bat eginez. -
Isabel II.a adinez nagusi deklaratu
Isabel II. 13 urte zituela adinez nagusi deklaratu eta bere ama María Cristina erregentziarekin bukatuz, boterearen ardura bere gain hartu zuen. -
Period: to
Gloriosa iraultza
Youtube [ https://youtu.be/F7oVU0Zb35U?feature=shared ] Bideoan Isabel II.aren erregealdiaren amaiera azaltzen da, eta 1869ko konstituzioa ere bai. Gainera amaieraraino heltzen bazarete, Amadeo I.aren erregetza eta Lehen Errepublika ere azaltzen dira. Beraz, bideo honekin, Gloriosa iraultza (1868), konstituzioa (1869), Amadeo I.aren erregetza (1871-1873) eta Lehen errepublika (1873-1874), lau datak azaltzen ditugu. -
Borboi dinastiaren buelta
Alfonso XII Espainiako errege izendatu zuten. Hori izan zen Berrezarkuntzaren hasiera.
Baina Borboi dinastia bueltatu zen, kontserbadoreek sustaturik. -
1876ko konstituzioa
Honi esker, gorteen artean partekatutako subiranotasuna ezarri zen. -
El Pardoko ituna
Alfonso XII.a hiltzean bere alarguna jarri zuten erregeorde. Erregimenaren iraupena ziurtatzeko itun hau sinatu zuten liberalak eta kontserbadoreak. -
Gizonen sufragio unibertsala
Lege honi esker, adinez nagusi ziren gizon guztiak botatzeko ahalmena lortu zuten, beraien dirua kontuan izan gabe. -
Espainia VS Estatu Batua
Espainiak Estatu Batuen aurka gerra galdu zuenean. Gerraren arrazoia, Kuba Espainiatik independente bihurtu nahi zuela zen, eta Estatu Batuak gerra hasi zuen espainiarrek kubatar portu batean itsasontzi bat hondoratu izana leporatuz. Horrela, Espainiak ez zituen bakarrik Kuba, baizik eta Puerto Rico eta Filipinas ere galdu. Kuba Estatu Batuen babespean geratu zen. Porrot honek Espainian umiliatu zuen, eta herrialdean jende askok uste zuen sistema politikoa eta gobernua zaharkituta zeudela. -
Period: to
Espresionismoa
Emozioak eta sentimenduak adieraztea errealitatearen irudikapen errealistaren gainetik duen mugimendu artistikoa da. Honen ezaugarriak kolore biziak eta kontrastagarriak, emozioak transmititzeko formak etaproportzioak desitxuratzea, gai subjektiboak, hauek askotan larrigarriak edo dramatikoak dira. Artista garrantzitsuak:
Edvard Munch
Ernst Ludwig Kirchner
Egon Schiele -
Period: to
Fauvismoa
Kolore biziak eta ez-errealistak dituen mugimendua, modu espresiboan aplikatuta. Ez du errreslitate adieraztea bilatzen, kolorearen bidez emozioak transmititzea baizik. Artista garrantzitsuak:
Henri Matisse
André Derain
Maurice de Vlaminck -
Period: to
Kubismoa
Perspektiba tradizionala hausten du, objektuak forma geometrikoetan deskonposatuz eta ikuspuntu ugari erakutsiz. Bi fasetan bananduta dago, kubismo analitikoa (abstraktua) eta sintetikoa (koloretsuagoa) ditu. Artista garrantzitsuak:
Pablo Picasso
Georges Braque
Juan Gris -
Period: to
Futurismoa
Abiadura, modernitatea eta teknologia goraipatzen ditu. Mugimendua lerro diagonalekin eta forma gainjarriekin irudikatzen du. Hiriko makinetan eta dinamikan inspiratzen da. Artista garrantzitsuak:
Umberto Boccioni
Giacomo Balla
Gino Severini -
Period: to
Dadaismoa
Suitzan, gerra ondoren sortu zen, gerraren eta artearen arau tradizionalen aurkako protesta moduan sortutako mugimendu artistiko eta literarioa da.
Absurdua, kaotikoa eta probokazioa dira honen ezaugarriak. Eta collage, ready-mades eta moduko teknikak erabiltzen dira. Artista garrantzitsuak:
Marcel Duchamp
Tristan Tzara
Hans Arp -
Period: to
Surrealismoa
Ametsen eta inkontzientearen mundua irudikatu nahi du. Psikoanalisian inspiratzen da, eta irudi ilogikoak, ustekabekoak eta idealak aurkezten ditu. Artista garrantzitsuak:
Salvador Dalí
René Magritte
Max Ernst