-
450 BCE
Demokrito
Demokrito Parmenides eta eleatikoekin bat zetorren. Atomoak finkoak eta trinkoak izan behar zirela pentsatzen zuen, baina ezin zezaketen elkarren artean berdinak izan. Atomoak elkarren artean berdinak izango balira, ezin izango genukeen nola eratuak dauden jakitea. Badaude naturan atomo ezberdinak, esaten zuen Demokritok. Batzuk biribilak eta lauak dira, beste batzuk, berriz, irregularrak eta okertuak dira. -
Dalton
Daltonek uste zuen teoria atomikoak azaldu zezakeela zergatik urak gas desberdin batzuk xurgatzen zituen proportzio desberdinetan (adibidez, aurkitu zuen urak karbono dioxidoa askoz hobeto xurgatzen zuela nitrogenoa baino). Daltonek proposatutako hipotesiak zioen hau masa eta gasen partikulen osaerari esker gertatzen zela. Hala, karbono dioxidoaren (CO2) partikulak nitrogeno molekulak (N2) baino astunagoak eta handiagoak dira. -
Thomson
Thomson-ek, tarta batean mahaspasak balira daude nukleo positiboan sartuta, irudian agertzen den bezala. Hau dela eta, ingelesez "plum pudding model" bezala ere ezagutzen da, hau da, euskaraz mahaspasa opilaren antzeko zeozer. -
Rutherford
Atomoa ia hutsik dago.
Alfa izpi gehienek atomoa zeharkatu dute desbideraketa minimoaz.
Atomoaren erdigunean atomoaren masaren %99a kontzentratzen da eta karga positiboa du. Bestela ezin da azaldu izpi batzuek atzerantz errebotatu izana.
Karga negatibodun elektroiek atomoaren "azalean" biratzen dute. -
Niels Bohr
Niels bohr-nek erdian positiboki kargaturiko nukleo bat dauka eta elektroiak, beraien karga negatiboarekin, nukleo honi biraka dabiltza. Grabitazio indarraren ordez, energia elektrostatikoak tokian mantentzen ditu. Plancken energiaren izaera kuantikoan oinarrituta, Bohrrek elektroien orbitak diskretuak direla proposatu zuen, hau da, elektroien orbitak energia zehatz batzuk bakarrik izan ditzakete. -
Arnold Sommerfeld
Eredu hau Bohr-en eredu atomikoa-ren orokorpen bat da, ikuspegi erlatibista batetik atomo bateko elektroien ibilbideak fisikoki deskribatzen dituena.
Migumendu zirkularrak ez zituela egiten deskubritu zuen, mugimendu eliptikoak egiten zituen. -
Schrödinger
Momentu hartan pentsatzen zena, elektroiak orbita zirkularetan mugitzen zirela atomoaren nukleoaren inguruan.
Schrödinger-ek aztertu zuen eta esan zuen elektroiak orbita eliptikoetan ere mugitu ahal zirela.