-
1516
Boek Utopia komt uit
Thomas More scheef het. Over een ideale samenleving op een fictief eiland.
Dit lijkt in de 20ste eeuw verder dan ooit maar in het interbellum lijkt het weer mogelijk. Het wordt een grote inspiratie -
Period: to
Isadora Duncan (kenmerken e. dans)
Amerikaanse danser, maakt de weg vrij voor expressionistische dans. ongeremd gevoelens uiten. Natuurlijke bewegingen contact met de grond. Blote voeten erg natuurlijk en los
Geinspireerde Matisse, vertaalde het naar sierlijke lijnen. Met dansers in een kring. voorbeeld expressionisme kunst KENMERKEN expressionistische dans
1. krachtige hoeken en ritmische bewegingen
2. nadruk op zwaartekracht, vallen, stampen etc.
3. traditionele rolverdeling losgelaten
4. abract, ingedraaide benen, hoekig -
Expressionistische muziek
nerveus, schiet alle kanten op, verwarrend, geen gangbare opbouw, een ononderbroken stroom van associaties.
melodie is moeilijk te herkennen, voortdurende tempowisselingen. Voorbeeld: Arnold Schönberg, opera Erwartung. hij brengt een revolutie te wegen. -
expressionistisch theater
de voorstelling is geen realistisch verslag van wat er gebeurd is, fragmentarische mix van korte scenes, decor = abract, personages = naamloos, overdreven spel. Voorbeeld: Sophie Treadwell, in 1928 gaat Machinal in premiere. wil emoties opwekken en het publiek wakker schudden -
onstaan expressionisme
Inspiratie is psychiater Sigmunt Freud (1899; theorie dat voeding en cultuur onze driften (seksueel) en emoties wegdrukken).
Bij expressionisme ligt de nadruk op het rechtstreeks uitdrukken van innerlijke drijfveren. heersende opvattingen van kunst boeien niet. chaos
Schilderkunst; grof, abstractering, fel, platte vlakken. De onbegrepen kunstenaars trekken naar elkaar toe (BV, der blaue reiter)
inderdisciplinair; door de ervaring v/d 1ste WO behoefte om samen te werken.
veel dood als thema -
Jazz
New Orleans! mix van verschillende culturen.
Expressief, ruimte voor improvisaties, snel erg populair! Ook in EU bij avant-gardekunstenaars
als Storyville wordt gesloten trekken veel muzikanten naar Chicago (eind 20s eigen Chicago stijl met meer solo's)
Muziekkorps introduceert in de 1ste WO jazz in West-EU. (bijnaam= The Harlem Hellfighters)
groeiende zelfvertrouwen zwarte amerikanen heet: Harlem Renaissance:
van platteland naar stad, politieke bewustwording, nieuwe swingstijl, 30s erg populair -
ontwikkeling van film
In de 1ste jaren bepalen technische ontwikkelingen de geschiedenis.
tot 1927 alleen stille films
in 1927 komt geluidsfilm (en daarmee ook de bloeitijd van Hollywood) op.
Definitieve doorbraak tv is 1950 -
Period: to
de 1ste helft van de 20ste eeuw
Veel oorlog, grieppandemie en economische depressie. Het is een drukke periode, nieuwe kijk op de wereld, technische vernieuwing, ideologische tegenstellingen. ook veel nieuwe stijlen en stromingen. Verzamelnaam is modernisme. -
Af Klint zet stap naar abstracte kunst
De zweedse helma af klint is de eerste en tussen 1906 en 1915 maakt ze een serie schilderijen. Geinspireerd door theosofie (alle religies verbinden en verzoenen met nieuwe inzichten)
Wil niet dat haar werk geexposeerd wordt -
Dystopie
Belangrijk begrip:
tegenovergestelde van utopie, alleen maar ellende en misstanden. Zo moet het niet. De gevaren van totalitaire machthebbers en uitbuiting van arbeiders Metropolis (1927) was een eerste film hiervan. Na het introduceren v/d lopende band werden mensen steeds banger dat de mens ondergeschikt zou worden aan de machine. De economie en filosofie achter de standaardisme en massa productie heet Fordisme -
Futuristisch manifest
italiaanse dichter roept op om kunst te maken die recht doen aan het nieuwe machinetijdperk.
begin FUTURISME
ze formuleren uitgangspunten voor politiek, het leven en kunstdisciplines. Ze zoeken confrontatie. -
Period: to
1ste WO
-
stroming vanuit 1ste WO
Dadaïsme: bannen elke logische redenering af en willen geen boodschap overbrengen. Weer multidisciplinair. Monteren en samenbrengen van losse onderdelen is kenmerkend
Surrealisme: gefacineerd door Freud's theorie dat dromen gestuurd worden door het onderbewuste. Gaan in op hallucinaties en dromen. Kiezen de surrealiteit.
Antonin Artaud goed voorbeeld surrealisme. Theater v/d wreedheid. Put acteurs uit. Deze voorbeelden hadden grote invloed op de avant-garde na de 2de WO -
Russisch theater na de revolutie
Russische revoltie = 1917
tot de revolutie blijft het realistisch spel van Stanislafski populair. Maar Meyerhold introduceert als revolutionair theater maker: Biomechanica
een traningsmethode waarbij spelers hun lichaam leren gebruiken als machine. Emotie zijn niet belangrijk en allesbehalve realistisch. Hoog tempo! Hij maakt een wereld waar eigen wetten gelden. Een voorbeeld voor vele -
Nieuw avant-garde tijdperk
avant-gardekunstenaars formuleren nieuwe regels en wetmatigheden due los staan van elke traditie. -
La creation du monde
dansvoorstelling, de schepping van oerwouden in Afrika. multidisciplinair. -
Functionalisme (jaar is ong.)
"het nieuwe bouwen" is een verzamelnaam van dit in de NLse bouw. Alles wat niet functioneel is wordt weggelaten.
- overzichtelijke bouwvolumes
- platte daken
- geen historische stijlcitaten of decoraties
- geen dure materialen, maar neutrale en industriele Schoonheid onstaat volgens hun vanzelf vanuit functionaliteit
Streeft naar licht en ruimte Kijk naar rietveld, de van nelle fabriek of de wassilystoel -
eerste oceaan vlucht
komt kunst uit -
labannotatie
abstracte symbolen zijn uitgeschreven in ruimte en tijd De grahamdans is de eerste vorm van moderne dans die in dansopleidingen een belangrijke rol gaat spelen. -
Mahagonny
opera stuk van Bertolt Brecht
Dystopisch
Bertolt wil het publiek aan het denken en actie zetten. En gebruikt vervreemdingseffecten om de illusie dat theater echt is te verbreken
ze noemt het episch theater; theater zonnder 4de wand. -
USA architect pleit voor herinrichting van Usonia
Frank Lloyd Wright noemt zo de USA en Utopia en wil alle grond gelijkmatig verdelen.
Hij ontwerpt zelfs huizen, soort bungalows
Hij ontwerpt alles Ook de zwitsers-franse architect Le Corbusier ontwerpt een utopisch model voor een stad. In the wizard of oz is the emerald city ook utopisch -
Vernietiging moderne kunst
Als hitler aan de macht komt, expressionistische, kubistische en abstracte kunst uit musea en verbod op jazz Hij is voorstander van realistische en klassieke kunst. en gebruikt voor propaganda. Hij houd een tentoonstelling: entartete kunst (verdorven). Een term voor alle kunst die de nazi's niet bevalt.
Veel vluchte naar de VS/NYC Ook de russen verbannen het modernisme in 1930 (Meyerhold wordt geexecuteerd) -
wereldtentoonstelling 1937
thema was kunst en techniek. Rusland en Duitsland presenteren prominent.
Het zou de 1ste WO, spaanse griep en eco crisis doen vergeten en hoop bieden. De imponeerarchitectuur maakt juist dreiging zichtbaar